Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema speelgoed.
Inrichten
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig.
Je kunt er je bestaande huishoek of winkeltje voor gebruiken of er een aparte themahoek voor inrichten, zodat de kinderen uit de huishoek kunnen gaan winkelen in de winkel.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit en kleed de hoek verder aan met de materialen.
Maak de hoek van een kant en klaar winkeltje of tafels en kasten.
Zet ook een tafel neer, waarop papier en een potlood of stempels liggen, voor het maken van boodschappenlijstjes, verlanglijstjes, kassabonnen enz.
Maak een luifel met rood en wit crêpepapier.
Versier de hoek met posters van speelgoed, reclameposter/prijslijsten en een naambord.
Maak ook een open-/dichtbord en bedenk samen de openingstijden voor de winkel. Verander een doos, met logo's van bankkaarten en een rekenmachine in een pinautomaat. Maak er ook een gleuf in, waar het geld doorheen kan.
Sorteer de producten samen met de kinderen en hang namen bij de schappen.
Zo kunnen de producten elke keer op de goede plek worden terug gezet.
De speelgoedproducten moeten ook geprijsd worden. Beslis samen met de kinderen hoeveel de spullen in de speelgoedwinkel moeten kosten.
Bron: Juf Truus
Bedenk samen een naam voor de winkel. Welke ideeën hebben de kinderen?
Welk idee krijgt de meeste stemmen? Hier kan een staafgrafiek van gemaakt worden.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze hoek aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van producten en/of afdelingen
Ballen
Barcodes
Boeken over de speelgoedwinkel
Bonnen
Boodschappenlijstje
Boodschappenmandje
Boodschappenwagen
Bord met de openingstijden
Cadeaubonnen
Cadeaulint
Computer
Cijferkaarten
Cijferstempels
Dobbelstenen
Dozen
Etalage
Etiketten voor de producten
Folders van speelgoedwinkels
Geld
Handboeien
Handpoppen
Inpakpapier
Kassa
Kast
Klok
Kortingskaarten
Knuffels
Labels
Letters (bijv. de tekst: "Speelgoedwinkel")
Letterstempels
Logo's van bekende speelgoedwinkels
Muziek (achtergrondmuziek)
Naamkaartjes voor het personeel
Open/dicht kaartje
Pakjes
Pictogram: van de winkel, het soort speelgoed
Pinpas en pinautomaat
Plakband
Plastic tassen
Politiepet
Portemonnee
Prijskaartjes
Prijslijst
Reclameposters/-borden
Rekenmachine (of gebruik de rekenmachine op de iPad/tablet)
Rollenkaarten
Scharen
Schort
Schrijfmaterialen
Sorteerbakken
Speelgoed
Spelscript
Stappenplan: Hoe pak je speelgoed in?
Tafel(s)
Telefoon
Telkaartjes
Telraam
Verkleedkleding: Verkoper, een dief, een agent
Verlanglijst
Vormenkaarten
Weegkaartjes
Weegschaal. Bij de weegschaal kun je ook gewichtjes zetten met getallen erop. Het lichtste gewicht krijgt bijv. de 1, het op een na lichtste de 2 enz. De kinderen wegen de producten. Weegt het product net zoveel als het gewicht met de 1? Dan kost het product 1 Euro enz.
Welkombord
Winkel
Woordkaarten
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in de speelgoedwinkel. Dit is een onderwerp wat dichtbij de belevingswereld van de kinderen ligt, waardoor zij er ongetwijfeld ook al veel vanaf zullen weten.
Toch is het zinvol om eerst samen op verkenning te gaan.
Eerst op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren. Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Wie is er wel eens bij een speelgoedwinkel geweest? Hoe ging dat?
Voor welke spullen kun je naar de speelgoedwinkel gaan?
Wie werken er in een speelgoedwinkel?
Wie komen er in een speelgoedwinkel?
Welke spullen gebruikt de verkoper?
Wat heeft een verkoper aan?
Wat zegt de verkoper tegen de klanten
Wat doet een verkoper zoal?
Hoe ziet een speelgoedwinkel er uit?
Wat schrijft een verkoper?
Wat telt/berekent een verkoper?
Wat lees je in een speelgoedwinkel?
Wat meet een verkoper?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over de speelgoedwinkel te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een pan met bijvoorbeeld pasta. Een manipulerende handeling is roeren in de pan of de pasta uit de pan scheppen. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Klant
Caissière
Verkoper
Dief
Politieagent
Om het rollenspel in deze hoek beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
Speelgoed (ver-)kopen
Verlanglijstjes schrijven
Iets kopen en betalen met geld/een betaalpasje
De winkel bevoorraden. De producten die bij elkaar horen bij elkaar zetten
Artikelen scannen
Speelgoed wegen
Prijskaartjes maken bij de producten
Het lege vak aanvullen met nieuwe producten
Telefonische bestellingen plaatsen
De winkel netjes houden
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Rollenspel
Betrek het winkeltje en de huishoek bij je spel in de themahoek. De winkel kan dan dienen als speelgoedwinkel, waar de kinderen uit de huishoek speelgoed kunnen gaan kopen of bezorgen.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Cadeautjes inpakken
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, blokken, een boodschappenmand, tassen en dozen
Kleine motoriek: Kleine materialen, een computer, constructiematerialen, schrijfmaterialen, munten, een rekenmachine, een telefoon, een kassa, een schaar, plakband, lint, touw, inpakmaterialen en lint
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord
Een bestelformulier
Een open/dicht kaart
Een welkombord
Een stappenplan (bijv. hoe pak je iets in?)
Cadeau labels
Een verlanglijstje
Een folder
Etiketten
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: een telefoon
Geletterdheid: boeken, folders, logo's, een pictogram, een naambord, een open/dichtkaart, een stappenplan, naamkaarten, een verlanglijst, een spelscript, een welkombord, een computer, letterspeelgoed, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten en etiketten.
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een bon schrijven
Een bord met de openingstijden. Wanneer opent/sluit de speelgoedwinkel? Hoe ziet deze tijd er analoog uit? En hoe digitaal?
Een klok
Prijskaartjes/een prijslijst
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Getalbeelden: een dobbelsteen
Tellen: teldopjes en geld
Cijfers: cijferkaarten, cijferstempels, cijferspeelgoed, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Meten: stukken inpakpapier in allerlei formaten
Tijd: een stappenplan, een klok, een speelklok en een bord met de openingstijden
Inhoud: een zak, een boodschappenwagen, een boodschappenmandje en een boodschappentas
Geld: barcodes, bonnen, geld, een kassa, een prijslijst en prijskaartjes
Sorteren: mandjes met etiketten
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over speelgoed, de speelgoedwinkel)
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een verkoper? Welke spullen gebruikt een verkoper? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een verkoper, klant of dief op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor sorteren, eentje voor betalen enz.). Maak deze categorie met een pictogram op de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Afsluiting
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
..
Comments