In deze blog geef ik je suggesties voor kringactiviteiten om de emotionele ontwikkeling bij kleuters bij het thema piraten te stimuleren.
Emoties: Algemeen
Emotiekaarten
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
- Gekleurde dopjes.
Leg de emotiekaarten in de kring.
1. Allereerst moeten de kinderen leren welke emotie bij welk plaatje hoort. Wijs een emotiekaart aan en benoemde emotie die daarbij hoort.
2. Geef elk kind een dopje en noem een situatie. De kinderen leggen hun dopje vervolgens op de emotie die ze bij deze situatie vinden passen. Voorbeelden van situaties kunnen zijn:
Ik brand van binnen.
Ik spring omhoog.
Ik lig in mijn hangmat.
Ik verstop me.
Ik voel me rustig.
Ik voel me blij.
Ik voel me verdrietig.
Ik voel me boos.
Ik voel me bang.
Ik voel me verliefd.
Ik voel me klein en zielig.
Ik rol over de grond van het lachen.
Ik heb nergens zin in.
Ik zie een grote spin.
Ik lig op het strand.
Ik moet alleen in het donker naar huis.
Ik heb niemand om mee te spelen.
Ik laat mijn lievelingsspeelgoed kapot vallen.
Ik heb een wedstrijd gewonnen.
Ik moet bovenop het dak klimmen.
Ik heb een spelletje verloren.
Ik heb ruzie met zijn beste vriend
Variatie: Vervang 'ik' door 'de piraat'
3. Geef alle kinderen de emotiekaarten ook in het klein en laat ze dan bij iedere emotiekaart hetzelfde (kleine) plaatje tonen. Controleer of ze het juiste plaatje laten zien. Vooral bij de jongste kleuters is het niet altijd zeker of ze al goed gedetailleerd kunnen waarnemen.
4. Leg vier hoepels in de kring. Leg in iedere hoepel een emotiekaartje. Schets nu allerlei emotievolle situaties, zoals: “Ik voel me ziek. Welk plaatje hoort daarbij?” (Een of meer kleuters mogen nu het emotieplaatjes dat bij dat gevoel hoort in de juiste hoepel leggen.
5. Vraag daarna aan de kinderen of ze het gezicht kunnen trekken dat bij de genoemde emotie hoort. Laat ze daarbij in een spiegel kijken.
6. Laat een kleuter een emotiekaart trekken en deze uitbeelden. Kunnen de andere kinderen de bijbehorende emotie raden?
7. Laat allerlei foto's van andere mensen zien (bijvoorbeeld van Internet). Sorteer deze foto's met de kinderen bij de emotiekaarten. Praat er ook over: Waarom is dit kindje boos? Waarom lacht deze mevrouw?
8. Laat de kinderen benoemen welke kleuren ze zien en welke emotie daarbij hoort.
Wanneer...?
Benodigdheden:
- Geen
Koppel emoties aan de oorzaak. Stel de kinderen de volgende vragen:
Wanneer voel jij je blij?
Wanneer voel jij je boos?
Wanneer voel jij je bang?
Wanneer voel jij je verdrietig?
Wanneer voel jij je kalm?
Wanneer ben jij in de war?
Ben jij verliefd?
Door de oorzaak van emoties te benoemen, krijgt het kind langzamerhand meer inzicht in zijn gevoelens en leert hij/zij zichzelf steeds beter te begrijpen.
Stimuleer ook het inlevingsvermogen. Stel vragen als: Wanneer voelt een piraat zich blij, boos, verdrietig, kalm of in de war?
Raad de kaart!
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Leg de emotiekaarten met de voorkant naar boven. Kies om de beurt een kaart, maar vertel de andere kinderen niet welke je hebt. Vertel een kort verhaal over een tijd dat je je zo voelde en kijk of de andere kinderen kunnen raden welke kaart je hebt gekozen.
Help!
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Kies een negatieve emotie en praat over manieren om met iemand te praten en diegene te ondersteunen waarvan we kunnen zien dat hij/zij zich zo voelt.
Oefen het zeggen van deze woorden door een rollenspel te spelen.
Emoties
Benodigdheden:
- Een spiegel
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Leer kinderen ook non-verbale uitingen van emoties te herkennen!
Laat een emotiekaart zien en vraag de kinderen om ook blij, boos enz... te kijken.
Laat ze daarbij in een spiegel kijken. Wat verandert er aan hun gezicht?
Ze moeten daarbij vooral letten op ogen, wenkbrauwen en mond.
De meeste emotionele signalen worden via deze lichaamsdelen geuit.
Wanneer je blij bent krullen je mondhoeken omhoog, staan je ogen normaal open en zijn je wenkbrauwen en lichaam ontspannen.
Wanneer je verdrietig bent hangen je mondhoeken naar beneden en laat je je hoofd, ogen en wenkbrauwen hangen.
Wanneer je boos bent is je mond strak en gesloten, knijp je je ogen, zijn je wenkbrauwen gefronst en kijk je iemand recht in de ogen (eventueel met de handen in de zij).
Wanneer je bang bent is je mond open. staan je ogen wijd open, zijn je wenkbrauwen opgetrokken en gespannen en maak je jezelf klein.Laat de kinderen een zin op een blije, boze, bange en verdrietige manier zeggen.
Sorteerspel
Benodigdheden:
- Gelamineerde sorteerkaarten Download hier!
- Emotiekaartjes
Laat de kinderen de emotiekaartjes bij de juiste emotie sorteren.
Variatie: Gebruik foto's van klasgenootjes, waarop de kinderen een emotie uitbeelden.
Een zorgenvriendje
Benodigdheden:
- Verander een doos in een piraat of een papegaai
De piraat of papegaai is het zorgenvriendje van de kinderen.
Wanneer een kind zich niet prettig voelt en hem/haar iets dwars zit, dan tekent hij hierover en stopt dit in de bek van het zorgenvriendje.
Het piraatje of de papegaai ‘eet’ vervolgens deze ‘negatieve’ gevoelens op.
Een emotiemeter
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
- Voor ieder kind een wasknijper met zijn/haar naam of pasfoto erop.
Hang de emotiekaarten onder elkaar.
Elke dag mogen de kinderen hun knijper hangen bij de kleur zoals zij zich die dag voelen.
Waarvan zijn de meeste/minste?
Een emotieweb
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
- Grote vellen papier
- Tekenmateriaal
Bespreek de emoties die bij de afbeeldingen horen.
Waar worden de kinderen blij, boos, bang, verdrietig of kalm van?
Teken en schrijf het bij het betreffende emotie.
Weekendgesprek
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
De kinderen vertellen over het weekend. Ze nemen de ‘emotie’ bij zich op schoot hoe zij zich erbij hebben gevoeld en vertellen erover.
Emoties in liedjes
Benodigdheden:
- Een liedje over piraten
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Je kunt bij liedjes ingaan op de emoties, door ze te benoemen, er blij, boos, bang of verdrietig bij te kijken of te zingen en erop door te vragen.
Emoties zingen
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Leg de emotiekaarten op een rij.
Zing samen een bekend lied. Na afloop mag 1 kind een kaartje kiezen.
Hij/zij kijkt naar de emotie op het kaartje en zingt met deze emotie.
Variaties:
1. Zing met de hele groep samen in de emotie van het kaartje.
2. Of maak er een raadspel van; de kinderen zien niet welk kaartje wordt gepakt en raden met welke emotie het lied gezongen wordt.
Emoties in boeken
Benodigdheden:
- Een boek over piraten
Lees samen boeken om emoties in verhalen te herkennen, hierop te reageren en erover te vertellen. Bijvoorbeeld: 'Kijk ze gaat op bezoek. Ze heeft er heel veel zin in, maar ze vindt het ook spannend. Dat heb jij ook weleens, hè? Wat doe jij dan?'
Emoties in muziek
Benodigdheden:
- Muziek (bijv. uit Pirates of the Caribbean)
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
Laat de klas een fragment horen. Wat hebben de kinderen gehoord?
Wat vonden ze van deze muziek? Hoe klonk de muziek? Welke emotiekaart past daarbij?
Kunnen de kinderen als een blije, bange, boze, verdrietige, verliefde piraat op de muziek rondlopen? Je kunt ook gebruik maken van dit filmpje.
.
Emoties uitbeelden
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
- Een piratenhoed
- Een fototoestel of IPad
Laat de kinderen, verkleed als piraat, emoties uitbeelden en laat de kinderen daarna raden welke emotie er wordt uitgebeeld. Fotografeer dit en noteer er eventueel bij waar ze dit gevoel bij voelen. Verduidelijk dat met pictogrammen.
Wat ben ik?
Benodigdheden:
- Emotiekaarten, thema piraten Download hier!
- Een kartonnen strook
- Klittenband
Plak de klittenband op de strook en de emotiekaarten. Een kind krijgt de strook om zijn hoofd. Plak er een emotiekaart op zonder dat het kind deze kan zien.
Hij/zij moet er door vragen achter komen wat hij is: blij, boos, bang enz.
Emoties: Blij
Leergesprek
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
- Een groot vel papier
- De emotiekaart 'blij zijn' Download hier!
- Lijm
- Schrijfmateriaal
Introduceer een piraten-handpop. Laat hem heel blij reageren. Waarom zou hij blij zijn?
Laat de handpop vervolgens vertellen waarom hij blij is.
Houd vervolgens een gesprek over blij zijn:
Wat is blij zijn?
Ben jij wel eens blij?
Waar word je wel eens blij over?
Hoe voelt dat?
Wie is er vandaag blij?
Waarom?
Kun je het zien als iemand blij is?
Hoe reageren andere mensen als jij blij bent?
Hoe kun je iemand anders blij maken?
Schrijf alles over blij zijn in een woordveld op een groot vel papier.
Plak er een pictogram/smiley van blij zijn bij en hang het vel op in de klas.
Emoties: Boos
Leergesprek
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
- Een groot vel papier
- De emotiekaart 'boos zijn' Download hier!
- Lijm
- Schrijfmateriaal
Introduceer een piraten-handpop. Laat hem heel boos reageren. Reageer geschrokken en vraag aan de kinderen wat je zou kunnen doen? Waarom zou hij boos zijn? Laat de handpop vervolgens vertellen waarom hij boos is. Houd vervolgens een gesprek over boos zijn:
Wat is boos zijn?
Ben jij wel eens boos?
Waar word je wel eens boos over?
Hoe voelt dat?
Wie is er vandaag boos?
Waarom?
Kun je het zien als iemand boos is?
Hoe reageren andere mensen als jij boos bent?
Hoe kun je iemand anders boos maken?
Hoe kun je iemand helpen die boos is?
Schrijf alles over boos zijn in een woordveld op een groot vel papier.
Plak er een pictogram/smiley van boos zijn bij en hang het vel op in de klas.
Boos!
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
De handpop roept iets op een boze manier en laat de kinderen dit woord herhalen.
Breid dit uit naar zinnen. Bijvoorbeeld: Weg!, Boos! Kwaad! Woest! Woedend! Wegwezen! Stop, hou op! Jij doet naar, bekijk het maar! Laat me met rust! Ik ben boos op jou!
Ga weg, ik wil jou niet meer zien! Ik wil niet meer met jou spelen!
Met het verkeerde been uit bed stappen
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
De handpop is met het verkeerde been uit bed gestapt en roept boze dingen.
Hij stampt daarbij flink op de grond. Kunnen de kinderen dat ook? Stamp maar hard met je schoenen op de grond en roep boos: "Ben je boos, stamp een poos!"
Boeken
Dit boek leent zich goed om de emotie boos (en bang) te bespreken:
Emoties: Bang
Leergesprek
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
- Een groot vel papier
- De emotiekaart 'bang zijn' Download hier!
- Lijm
- Schrijfmateriaal
Introduceer een handpop. Hij is bang. Waarom zou hij bang zijn? Laat de handpop vervolgens vertellen waarom hij bang is. Houd vervolgens een gesprek over bang zijn:
Wat is bang zijn?
Ben jij ergens bang voor?
Waarvoor?
Hoe voelt dat?
Wie is er vandaag bang?
Waarvoor?
Kun je het zien als iemand bang is?
Hoe reageren andere mensen als jij bang bent?
Hoe kun je iemand anders bang maken?
Hoe kun je iemand helpen die bang is?
Schrijf alles over bang zijn in een woordveld op een groot vel papier. Plak er een pictogram/smiley van bang zijn bij en hang het vel op in de klas.
Emoties: Verdrietig
Leergesprek
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
- Een groot vel papier
- De emotiekaart 'verdrietig zijn' Download hier!
- Lijm
- Schrijfmateriaal
Introduceer een handpop. Laat hem heel verdrietig reageren. Waarom zou hij verdrietig zijn? Laat de handpop vervolgens vertellen waarom hij verdrietig is.
Houd vervolgens een gesprek over verdrietig zijn:
Wat is verdrietig zijn?
Ben jij wel eens verdrietig?
Waar word je wel eens verdrietig over?
Hoe voelt dat?
Wie is er vandaag verdrietig?
Waarom?
Kun je het zien als iemand verdrietig is?
Hoe reageren andere mensen als jij verdrietig bent?
Hoe kun je iemand anders verdrietig maken?
Schrijf alles over verdrietig zijn in een woordveld op een groot vel papier.
Plak er een pictogram/smiley van verdrietig zijn bij en hang het vel op in de klas.
Emoties: Kalm
Leergesprek
Benodigdheden:
- Een piraten-handpop
- Een groot vel papier
- De emotiekaart 'kalm zijn' Download hier!
- Lijm
- Schrijfmateriaal
Introduceer een handpop. Laat hem heel kalm reageren. Waarom zou hij zo kalm zijn?
Laat de handpop vervolgens vertellen waarom hij zo kalm is.
Houd vervolgens een gesprek over kalm zijn:
Wat is kalm zijn?
Ben jij wel eens kalm?
Waar word je kalm van?
Hoe voelt dat?
Wie is er vandaag kalm?
Waarom?
Kun je het zien als iemand kalm is?
Hoe reageren andere mensen als jij kalm bent?
Hoe kun je iemand anders kalm maken?
Schrijf alles over kalm zijn in een woordveld op een groot vel papier.
Plak er een pictogram/smiley van kalm zijn bij en hang het vel op in de klas.
Ademhalingsoefening
Benodigdheden:
- Een glassteen
Vraag de kinderen ook eens rustig op hun rug op de grond te gaan liggen, met hun onderbenen op een omgekeerde stoel. Leg een diamant (glassteen) op hun buik.
De kinderen zijn piraten en leggen hun handen op hun onderbuik of ontspannen lang hun lichaam. De kinderen sluiten hun ogen. Zet een relaxmuziekje op. Voelen ze hun ademhaling? Laat de diamant langzaam op en neer bewegen. Als je inademt gaat het voorwerp omhoog en als je uitademt weer omlaag. Voelen de kinderen dat ze steeds rustiger worden? De kinderen openen na een aantal keer het rustig volgen van je adem, hun ogen weer. Ze staan rustig op. Vraag na afloop hoe de kinderen zich voelden, waar ze aan dachten, hoe ze zich voelden en hoe ze het vonden? Herhaal deze oefening meerdere keren. Ook zonder diamant, maar dat deze er in gedachten ligt!
Het op-je-neus spel
Benodigdheden:
- Een klein knutseldiamantje
Leg allemaal een klein knutseldiamantje bovenaan op je neus. Zorg ervoor dat deze nergens op je gezicht steunt. Wie kan de diamant het langst op zijn neus laten balanceren?
Een verhaaltje
Benodigdheden:
- Een verhaaltje over piraten
De kinderen mogen op hun rug gaan liggen en doen hun ogen dicht.
De leerkracht vertelt een verhaaltje. De kinderen visualiseren het verhaal in gedachten.
Mediteren met diamanten
Benodigdheden:
- Glassteentjes
De kinderen hebben een glassteen in hun handpalm. Tel hardop. Bij iedere tel gaat het steentje, met gesloten ogen, van de ene handpalm naar de andere handpalm.
Varieer met de tussenruimtes tussen het tellen, zodat de kinderen gefocust blijven!
Focus!
Benodigdheden:
- Een schatkist
In de kring staat een schatkist (of een mooie diamant of iets dergelijks)
De kinderen kijken ernaar en ontspannen daarbij hun lichaam.
De kinderen proberen zo min mogelijk aandacht te schenken aan opkomende gedachten of lichamelijke gewaarwordingen. De aandacht blijft bij het voorwerp!
Yoga
Benodigdheden:
- Filmpje of de yogakaarten Download hier!
Doe samen met de kinderen de oefeningen op de kaarten of deze filmpjes na.
Tip: Hang de kaarten daarna in je beweeghoek
Je vindt een kant en klare yogales rondom piraten op
Op de rug tekenen
Benodigdheden:
- Rustige muziek
Laat de kinderen in tweetallen zitten. Het ene kind gaat met zijn rug naar het andere kind zitten. Zet een rustig muziekje op en laat het ene kind bij het andere kind met zijn vinger een piraat op de rug tekenen totdat de muziek weer stopt. Hierna wisselen de kinderen.
Op het randje
Benodigdheden:
- Hoepels
- Rustige muziek
Laat alle kinderen in een hoepel staan. Zet een rustig muziekje op.
De kinderen lopen voetje voor voetje over de rand van de hoepel met hun handen wijd.
De hoepel stelt een schateiland voor.
Yo-Ho-Ho Ademhaling
Benodigdheden:
- Geen
Doe ademhalingsoefeningen in piratenstijl.
Ga op de grond zitten met je rug recht en benen gekruist. Ontspan je schouders en houd je armen en handen aan je zijde. Haal diep adem en stel je voor dat je op het dek van je piratenschip bent. Doe alsof je diepe ademhalingen het piratenschip vooruit duwen, als de wind in de zeilen. Terwijl je uitademt, laat je een grote "Arrrghhh" horen en voeg je wat armbewegingen toe als je dat wilt. Blijf lang en diep ademhalen. Laat je ademhaling je vooruit voeren in je piratenschip voordat je je ogen opent.
Ga kriskras op de grond zitten. Houd je rug recht en leg je handen op je buik. Sluit je ogen en haal diep adem. Wanneer je inademt, beweeg je je handen naar binnen met je ademhaling. Terwijl je uitademt, zeg je "Yo-Ho-Ho!" en beweeg je je handen naar buiten. Blijf in- en uitademen en blijf je handen bewegen met je buik terwijl je in- en uitademt.
Emotieregulatie
Lachen is verboden!
Benodigdheden:
- Geen
Vorm tweetallen. De kinderen gaan tegenover elkaar staan. Het ene kind trekt gekke bekken en het andere kind probeert zijn gezicht neutraal te houden. Hij mag niet lachen!
Lukt het om dit kind toch aan het lachen te krijgen?
Als dit gelukt is, wisselen de kinderen van rol.
Bewegende beelden
Benodigdheden:
- Geen
De kinderen gaan in tweetallen tegenover elkaar staan. Het eerste kind gaat een minuut lang piratenbewegingen maken en het andere kind doet deze zo precies mogelijk na.
Dat doen ze zonder te praten, zodat ze goed kunnen kijken en zich goed kunnen concentreren. Na een minuut klapt de leerkracht in de handen en worden de rollen omgedraaid. Daarna verander je het spel een beetje. Het eerste kind gaat weer een minuut lang bewegingen maken, maar het andere kind doet deze nu niet na. Hij is een standbeeld geworden. In plaats daarvan probeert hij een minuut lang stil te zijn en te staan.
Hij mag dus ook niet lachen. Tenslotte vraagt de leerkracht wie denkt dat hij alle beelden uit hun concentratie kan halen, bijvoorbeeld door gekke bekken te trekken.
Spreek af dat dit kind tussen de beelden door mag gaan, maar niet aan ze mag komen.
Laat het kind na twee minuten stoppen en bespreek de oefening na. Wat vonden ze lastig? Hoe lukte het toch om zich goed te concentreren? Hebben ze tips voor elkaar?
Wat kun je doen als je boos bent?
Benodigdheden:
- De poster 'emotieregulatie' Download hier!
Bespreek met de kinderen naar aanleiding van het boek over 'Woeste Willem'wat je zou kunnen doen als je boos bent?
Gebruik de poster uit de download erbij. Heb je een kind in de klas die snel boos is? Personaliseer de poster dan door de kaartjes uit te knippen en op de lege poster te plakken.
Zelfbeeld/zelfvertrouwen
Wat kun je al goed en waar wil je beter in worden?
Benodigdheden:
- Een leertrap
- Een afbeelding of plastic poppetje van een piraat
Vraag de kinderen waar piraten allemaal goed in zijn.
Zijn er ook dingen waar piraten niet goed in zijn? Vraag daarna wat ze zelf al goed kunnen en waarom ze dat vinden.
Bijvoorbeeld: Ik ben goed in voetbal, want ik kan heel hard schieten.
Hoe komt het dat ze hier zo goed in zijn geworden?
Daarnaast bedenken ze ook een kracht die goed bij hen past en waar we in de klas wat aan hebben zoals: behulpzaam zijn, goed kunnen uitleggen of dingen oplossen.
Zijn er ook kinderen die kunnen vertellen waar het andere kind volgens hen goed in is?
Laat ze ook vertellen over waar ze beter in zouden willen worden.
Hoe zou je daar beter in kunnen worden?
Wat denk je dat beter helpt: als je tegen jezelf zegt dat je iets niet kan of als je zegt: IK KAN HET!? Ook als het dan nog niet lukt voelt het in ieder geval fijner om het te oefenen.
Piraten gebruiken allerlei woorden om hun daden nog meer superkracht bij te zetten.
NOG is ook zo'n superwoord. Luister maar!
"Ik kan het niet", "Dit werkt niet", "Ik weet het niet", "Ik ben hier niet goed in"
"Ik kan het NOG niet", "Dit werkt NOG niet", "Ik weet het NOG niet", "Ik ben hier NOG niet goed in". Laat de kinderen nadenken over het waarom van dit superkrachtige woord en bespreek op die manier op hun niveau het verschil tussen een vaste en een groei mindset.
Maak dit visueel met een leertrap. Steeds zet je met de piraat een stapje dichterbij de hoogste tree van de leertrap.
Kanjerkaart/oorkonde
Benodigdheden:
- Een Kanjerkaart of een oorkonde
Kies iedere dag een kanjer van de dag of laat deze door de kinderen kiezen.
Geef deze kanjer een kanjerkaart of een oorkonde, waarop zijn/haar positieve gedrag/eigenschap/daad wordt benoemd.
Op zoek naar meer?
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
.
Comments