Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema het paard van Sinterklaas.
Inrichten
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig.
Je kunt er je bestaande huishoek voor gebruiken of een aparte themahoek voor inrichten.
Het meest ideale is om er een aparte hoek van te maken, zodat de huishoek bij de themahoek op bezoek kan gaan.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit en kleed de hoek verder aan met Sinterklaas en paardenspullen.
Maak de omheining van deze hoek bijvoorbeeld van hout, gaas of karton. Maak daar een stal met deur of een hek van, waar je bijvoorbeeld een paardenkop achter plakt of een (stok-)paard achter zet. Je kunt ook hekken maken van pallets of een houten winkel. Voorbeelden daarvan vind je op mijn Pinterest.
Je kunt de stal ook kleiner maken door een omgekeerde tafel of de bodem van een grote doos neer te leggen en er hooi in te doen.
Leg balen hooi of zaagsel in de stal van het paard (liever geen stro i.v.m. allergieën).
Zet er een groot paard in. Maak deze bijvoorbeeld van een baal hooi of een bank of tafel met een witte lap erover en met een zadel erop. Maak de kop van karton, een doos of zet er een stokpaard in of bevestig deze eraan.
Je kunt ook een groot paard van grote stevige dozen maken. Als je daar de boven en onderkant uitsnijdt kunnen de kinderen ermee gaan rondrijden.
Plak hoefafdrukken van het paard (met daarin bijv. letters of cijfers) in een spoor richting de hoek.
Bedenk samen een naam voor de stal. Welke ideeën hebben de kinderen?
Welk idee krijgt de meeste stemmen? Hier kan een staafgrafiek van gemaakt worden.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Inspiratie:
Voorbeelden van een paardenstal vind je o.a. op:
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze themahoek eens aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van Sinterklaas, de Pieten en het paard van Sinterklaas
Aftelkalender tot aan Sinterklaas
Baard van Sinterklaas
Bezem om de stal te vegen
Boeken over het paard van Sinterklaas
Boek van Sinterklaas
Bord "paardenstal"
Borstel
Chocoladeletters (je vindt ze hier)
Cijferkaarten
Dagritmekaarten (het paard staat op, Piet komt hem eten geven enz.)
Dokterskoffer (om het paard beter te maken)
Emmer
Etenswaren (plastic wortel)
Etiketten voor op de potten met het voer
Gezondheidsrapport voor het paard
Handpoppen van Sint, Piet en het paard
Handschoenen Sinter en Piet
Hark
Hek; maak deze eventueel met een pallet/pallets
Hoefijzer
Hooi
Houtsnippers
Kam
Kistjes
Klok met de voedertijden
Klompen
Paardenknuffels
Knutselwerkjes van de kinderen (het paard, wortels enz.)
Koortsthermometer
Kruiwagen
Laarzen
Maatbekers (om af te meten hoeveel water het paard moet krijgen)
Medicijnen: Potjes met pillen, zalfjes, flesjes met drankjes, lepels, spatels
Muziek over het paard van Sinterklaas
Mijter
Naamkaarten van de kinderen (voor op de pakjes)
Overall
Paard, gemaakt van een grote doos, waar je de bodem en bovenkant uitsnijdt. De kinderen kunnen hier in stappen en zo paardrijden door de klas. De kop maak je ook van een stuk karton, die je aan de doos bevestigt. Bevestig eventueel ook twee touwen aan de zijkanten van de doos, zodat de kinderen het paard aan hun schouders kunnen hangen en maak manen en een staart van wol of stroken crêpepapier. Maak ook teugels van touw of een echte paardenteugel. Voorbeelden vind je op Pinterest.
Paardenpoep (maak deze bijvoorbeeld van papier-maché)
Pakjes
Pepernoten
Pictogram van een paard (eventueel met de letter P van parkeerplaats)
Plattegrond
Pootafdrukken van het paard
Pruik Piet
Richtingaanwijzers (die het paard de weg wijzen)
Ring van Sinterklaas
Rollenkaarten
Schep
Schmink voor de Pieten
Spelscript
Schrijfmaterialen
Sorteerbakjes voor het voer
Staf
Stappenplan: Hoe verzorg je het paard?
Stethoscoop
Stoffer en blik
Stokpaard; of maak deze zelf van een stok/tak/lat/isolatiebuis (voor het lijf) en karton (voor de kop). Bevestig de kop van karton aan de stok en maak manen van wol of crêpepapier.
Telkaarten (hoeveel eten moet het paard hebben?)
Teugels
Tractor
Verkleedkleding: Sint, Piet en het paard
Verlanglijsten
Voederbakje
Voer
Voorraadpotten en schepjes (voor het voer)
Weegkaartjes voor het voer
Weegschaal
Woordkaarten
Wortel
Zadel; leg deze op een baal hooi en steek er een stokpaard in. Zo creëer je een paard waar de kinderen op kunnen zitten.
Zak van Piet
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in het paard van Sinterklaas. Dit is een onderwerp wat dichtbij de belevingswereld van de kinderen ligt, waardoor zij er ongetwijfeld ook al veel vanaf zullen weten. Toch is het zinvol om eerst samen verder op verkenning te gaan.
Op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren.
Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Wie heeft het paard van Sinterklaas al wel eens gezien? Hoe ging dat?
Wie is er al wel eens in een paardenstal geweest? Hoe ging dat?
Wie werken er in een paardenstal?
Welke spullen gebruikt de Paardenpiet?
Wat heeft een Paardenpiet aan?
Wat zegt de Paardenpiet tegen het paard?
Wat doet de Paardenpiet zoal?
Hoe ziet een paardenstal er uit?
Wat eet het paard graag?
Wat schrijft een Paardenpiet?
Wat telt/berekent een Paardenpiet?
Wat leest een Paardenpiet?
Wat meet een Paardenpiet?
Wat weegt een Paardenpiet?
Hoe beweegt een paard, Paardenpiet of Sint?
Hoe klinkt een paard?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje naar een paardenstal of manage, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over het paard van Sinterklaas te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een voorraadpot met voer, een bezem of de zak van Piet.
Een manipulerende handeling is dan bijvoorbeeld: het open en dicht doen van de pot, het vegen en het in en uithalen van de pakjes uit de zak. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde.
Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Paardenpiet
Sint
Paard (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door een stokpaard of knuffel)
Om het rollenspel in deze hoek beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
De kinderen zijn pieten en verzorgen het paard. Ze geven hem voer en water, borstelen en knuffelen hem
Ze rijden op het paard en bezorgen cadeautjes bij de huishoek
Ze zorgen ervoor dat de stal netjes blijft.
Het paard van Sinterklaas is ziek; er moet een dierenarts bij komen.
Het paard heeft geen zin om het dak op te gaan.
Het paard van Sinterklaas is jarig.
Enz...
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Constructief spel:
De kinderen kunnen een hek of voederbak bouwen of timmeren voor de themahoek
Sensopathisch spel:
Zet de zandtafel eens in je themahoek. Doe er hooi en pluchen paarden in
Rollenspel
Betrek de huishoek bij je je spel in de themahoek. De Paardenpieten kunnen er cadeautjes bezorgen.
Betrek de handpoppen en/of poppenkast bij het spel in de themahoek
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
SEO:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de sociaal-emotionele ontwikkeling in deze themahoek uitdagen: een pluchen paard (om te knuffelen), muziek over het paard van Sinterklaas, verzorgingsspullen, pleisters/een EHBO doos.
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Cadeautjes inpakken
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Een stokpaard, tractor, paardenteugels, een kruiwagen, emmers, een bezem, , een hark, kistjes, pakjes en een zak.
Kleine motoriek: (Nep-)pepernoten (of bruine teldopjes), doktersinstrumenten, schrijfmaterialen, schmink, handpoppen en een kam/borstel.
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord voor de paardenstal
Een boek over het paard van Sinterklaas
Een stappenplan: Hoe verzorg je een paard?
Een gezondheidsrapport voor het paard
Een recept voor het paard
Een verlanglijstje
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Lezen: boeken over het paard van Sinterklaas, een naambord, een stappenplan, chocoladeletters, naamkaarten, het boek van Sinterklaas, een verlanglijst, een spelscript, een gezondheidsrapport, een recept, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten.
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een plattegrond
Een klok met daarop de voedertijden
Recepten
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de gecijferdheid uitdagen:
Tellen: Teldopjes, voederkaartjes (telkaarten) en pepernoten
Cijfers: Een recept en cijferkaarten
Wegen: Een weegschaal, weegkaartjes en een keukenweegschaal.
Meten: Een koortsthermometer.
Inhoud: Maatbekers, een medicijnkoffer, een zak, een emmer en voorraadpotten
Kalender: Een aftelkalender en dagritmekaarten
Tijd: Een stappenplan, een klok en een speelklok.
Ruimtelijk inzicht: Richtingaanwijzers, een plattegrond, een kompas en pootafdrukken van het paard.
Sorteren: Voorraadpotten/mandjes met etiketten, etiketten en sorteerbakjes
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken over paarden en Sinterklaas en een plattegrond.
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie in de stal van het paard van Sinterklaas. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek over het paard van Sinterklaas op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een Paardenpiet? Welke spullen gebruikt een Paardenpiet? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een Sint, Piet of paard op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor het paard verzorgen, eentje voor het paard beter maken enz.). Maak met een pictogram de categorie van de inhoud van de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bijvoorbeeld koken. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Evalueren
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
Comments