Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema het Kleurenmonster.
Inrichten
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig.
Je kan er je bestaande huishoek of winkeltje voor gebruiken of een aparte themahoek voor inrichten en de huishoek op visite laten gaan in de kleurenwinkel.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit, maak een balie en een kast met producten en kleed de hoek verder aan met de materialen van onderstaande lijst.
Bedenk samen een naam voor de kleurenwinkel. Welke ideeën hebben de kinderen?
Welk idee krijgt de meeste stemmen? Hier kan een staafgrafiek van gemaakt worden.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze hoek aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van de Kleurenmonsters
Ballonnen in verschillende kleuren
Barcodes
Bloemen in allerlei kleuren
Blokken in allerlei kleuren
Boeken over kleuren
Bonnen
Boodschappenlijstje
Boodschappenmandje
Boodschappentas
Boodschappenwagen
Bord met openingstijden
Cadeaubonnen
Cadeau labels
Cadeau lint
Computer
Constructiematerialen in verschillende kleuren
Cijferkaarten Download hier!
Cijferstempels
Discolichten
Emotiekaarten Download hier!
Etalage
Etiketten
Folder
Geld
Handpoppen van de Kleurenmonsters
Inpakpapier
Kassa
Kast
Kleurendobbelsteen
Kleurenetiketten Download hier!
Kleurenkaarten Download hier!
Kleurenmaterialen, zoals de Logiblokken
Kleurplaten
Kleurpotloden
Klok
Knuffels: het Kleurenmonster
Kortingskaarten
Labels Download hier!
Letterkaarten Download hier!
Letters (bijv. de tekst: "Het kleurenwinkeltje")
Letterstempels
Lichtsnoer met verschillende kleurtjes
Maatbekers voor het mengen van kleuren
Masker van het Kleurenmonster
Open/dicht kaartje
Pictogram: Winkel, kleuren
Pinautomaat/pinpas
Plakband
Pompons
Portemonnee
Prijskaartjes
Prijslijst
Reclamebord
Rekenmachine (of gebruik de rekenmachine op de iPad/tablet)
Rollenkaarten
Scharen
Schrijfmaterialen
Sorteerbakken
Spelscript
Stappenplan: Hoe pak ik een pakje in?
Stiften
Tafel (Balie)
Telefoon
Telkaarten Download hier!
Verf
Verkleedkleren: Kleurenmonster, winkelmedewerker
Voorraadpotten
Wasco
Weegkaarten
Weegschaal
Welkombord
Woordkaarten Download hier!
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in kleuren en de winkel.
Op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren.
Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Hoe de kleuren heten
Hoe je een boodschappenlijstje leest
Wie werken er in een winkel?
Wie komen er in een winkel?
Welke omgangsvormen de verkoper en koper hanteren.
Hoe de spullen in een winkel staan (soort bij soort)
Wat schrijft een verkoper?
Wat telt/berekent een verkoper?
Wat lees je in een kleurenwinkel?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over winkels te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een potje met een deksel. Een manipulerende handeling is draaien aan de deksel. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Verkoper
Klant
Kleurenmonsters
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
Boodschappenlijstjes maken
Iets kopen en betalen met geld/een betaalpasje
De producten die bij elkaar horen bij elkaar zetten
De artikelen wegen
Prijskaartjes bij de producten maken
Het lege vak aanvullen met nieuwe producten
Eerst een nummertje trekken, zodat ze hun plek in de rij weten
De winkel netjes houden
Spullen wegen
Enz...
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Constructief spel:
Sensopathisch spel:
Zet de zandtafel eens in je themahoek. Doe er gekleurde voorwerpen in, die de kinderen kunnen sorteren voor de winkel
Rollenspel
Betrek het winkeltje bij je spel in de themahoek. Maak er je kleurenwinkel van, zodat de kinderen in de huishoek bij de winkel op bezoek kunnen gaan.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Emotiepotjes vullen
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, boodschappenwagen, gekleurde blokken, manden, tassen
Kleine motoriek: Kleine materialen, constructiematerialen, schrijfmaterialen, munten, pompons, een kassa, een rekenmachine, een telefoon, een pincet, geleurde Loose Parts (zoals pompons, glasstenen, veren, kralen, diamanten} en kleurmaterialen (verf, stiften, wasco enz.)
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord
Een open/dicht kaart
Posters
Een welkombord
Een folder
Etiketten
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: een telefoon
Geletterdheid: boeken, folders, een pictogram, een naambord, een open/dichtkaart, posters, een spelscript en een welkombord, een computer, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten en etiketten
Visueel waarnemen: kleurenkaarten
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een bon schrijven
Een bord met de openingstijden. Wanneer opent/sluit de kleurenwinkel? Hoe ziet deze tijd er analoog uit? En hoe digitaal?
Een klok
Prijskaartjes/een prijslijst
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Tellen: telkaarten, teldopjes, pompons en geld
Cijfers: cijferkaarten, cijferstempels, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Wegen: een weegschaal en weegkaartjes
Meten: stukken inpakpapier in allerlei formaten
Inhoud: emotiepotjes, een boodschappenmandje, een boodschappentas en een boodschappenwagen
Tijd: een klok, een speelklok en een bord met de openingstijden
Geld: barcodes, bonnen, geld, een kassa, een prijslijst en prijskaartjes
Sorteren: emotiepotjes met etiketten, sorteerbakjes
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over de winkel en kleuren) en een caleidoscoop
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Hang afbeeldingen uit het boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een rood Kleurenmonster? Welke spullen gebruikt een rood Kleurenmonster? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en in de huishoek hangen of aan een ketting hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen van Kleurenmonsters wegzetten. Plak bijvoorbeeld de Rollenkaarten of de koppen van de Kleurenmonsters op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor koken en bakken, eentje voor de emotiepotjes sorteren enz.). Maak deze categorie met een pictogram op de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
In deze download in mijn webshop vind je een heleboel kant en klare wie-wat-waar kaarten voor het rollenspel in in de Kleurenmonsterhoek.
Inhoud:
Een algemene wie?, wat? en een waar? kaart: Ook te gebruiken bij het voorlezen om de hoofdpersonen, de plaats en het verhaal te bespreken.
Wat?- kaarten: Hierop staan allerlei handelingen van het Kleurenmonster afgebeeld
Waar?-kaarten: Hierop staan allerlei Kleurenmonster gerelateerde plaatsen afgebeeld
Wie?-kaarten: Hierop staan Kleurenmonster gerelateerde personages afgebeeld
Eigen idee: Voor alle drie de soorten kaarten is ook een variant met een vraagteken om de kinderen zelf een idee in te laten brengen
Iedere soort kaart heeft een eigen kleur rand.
Zo kun je steeds met drie bouwstenen een verhaal maken:
Wat? = Blauw
Waar?= Groen
Wie?= Rood
Je kunt de kaarten inzetten om het rollenspel in je themahoek uit te dagen, maar daarnaast bijvoorbeeld ook gebruiken voor:
Het spel: Wie/wat/waar ben ik?
Een drama les. Laat de kaarten uitbeelden in de kring. De kinderen raden wie, wat of welke plek er wordt uitgebeeld.
Het spelen van een memoryspel (print de kaarten in dat geval dubbel af)
Of misschien heb jij zelf nog een leuk idee!
Na afloop
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
Comments