Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema eekhoorns.
Inrichten
Maak een gezellig holletje voor de eekhoorns. Gebruik hiervoor een tent of tafels en bekleed deze met lappen of Kraftpapier.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit en kleed de hoek verder aan met kussens, bladeren en nootjes op de grond.
Ook leuk: Plak pootafdrukken van eekhoorntjes (met daarin bijv. letters of cijfers) in een spoor richting de hoek. Een (zand-)bak met zand, veren, papiersnippers, hooi of houtzaagsel en takken (bijv. een plastic zandbak) kan als nest dienen voor de eekhoorns.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek.
Inspiratie:
Voorbeelden van themahoeken bij het thema eekhoorns vind je op: Pinterest
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze themahoek eens aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van het bos en eekhoorns
Bladeren
Boeken over eekhoorns, het bos en de herfst
Boom met een holletje erin (bijv. van dozen)
Boomstronken/-stammen
Cijferkaarten
Dekens
Dennenappels
Dierenvoer
Emotiekaarten
Geluiden van eekhoorns
Handpoppen van eekhoorns
Houtschijven
Houtsnippers
Klimrekje
Knuffels: eekhoorns
Kussens
Lichtsnoer voor in het eekhoornhol
Mandjes om nootjes in te tellen en te sorteren
Maskers van eekhoorntjes
Mos
Nootjes
Notenkraker
Paddenstoelen
Pannen
Pictogram: bos
Pompoenen
Pootafdrukken van eekhoorns
Recepten voor notentaartjes
Rollenkaarten
Sorteerbakken
Spelscript
Takken
Telkaartjes
Verkleedkleding: eekhoorns
Voorraadpotten
Weegkaartjes
Weegschaal
Woordkaarten over de eekhoorn Download hier!
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in het leven van een eekhoorn. Veel kleuters zullen daar wellicht nog weinig over weten, waardoor het onderwerp 'de eekhoorn' eerst wat nader zal moeten worden verkend.
Op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren.
Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Welke dieren wonen in het bos?
Wie werken er in het bos?
Wie komen er in het bos?
Waar wonen eekhoorns?
Wat doen eekhoorns de hele dag?
Hoe ziet een eekhoorn eruit?
Waar wonen eekhoorns?
Hoe ziet een eekhoornhol er uit?
Hoe beweegt een eekhoorn?
Hoe klinkt een eekhoorn?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over eekhoorns en hun woonplek te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een mandje met nootjes. Een manipulerende handeling is de nootjes in en uit de mand doen/halen. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Eekhoorn
Andere bosdieren (geef wel aan dat je verwacht dat de bosdieren praten om actief taalgebruik te stimuleren)
Boswachter
Jager
Kabouter
vader
Moeder
Opa
Oma
Kind
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
Nootjes zoeken, tellen en sorteren
Nootjes opgraven
De eekhoorns verzorgen en eten geven.
Eekhoornmaaltjes maken
Roetsjen door de bomen
Een winterrust houden
Enz...
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Sensopathisch spel:
Zet de zandtafel eens in je themahoek. Doe er bladeren en nootjes in, zodat de eekhoorns er hun wintervoorraad kunnen verstoppen en terug zoeken.
Rollenspel
Betrek de handpoppen en/of poppenkast bij het spel in de themahoek
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, een klimrek
Kleine motoriek: Kleine materialen, een notenkraker en nootjes
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een stappenplan
Welkombord voor het bos
Richtingaanwijzers voor in het bos
Een informatiebord voor in het bos
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Geletterdheid: bospictogrammen, een stappenplan, een spelscript, een welkombord voor het bos en woordkaarten
Visueel waarnemen: kleurenkaarten
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een plattegrond van het bos
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Tellen: telkaarten, teldopjes (de nootjes) en nootjes
Cijfers: cijferkaarten
Wegen: een weegschaal en weegkaartjes
Meten: een vergrootglas.
Inhoud: een zandbak, een hol en mandjes
Tijd: een stappenplan
Ruimtelijk inzicht: richtingaanwijzers voor in het bos, een plattegrond van het bos, een kompas, een fotocamera en een verrekijker
Sorteren: voorraadpotten/mandjes met etiketten, sorteerbakjes
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over eekhoorns), natuurlijke materialen, een plattegrond, een vergrootglas, en zoekkaarten
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een eekhoorn? Welke spullen gebruikt een eekhoorn? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een eekhoorn op een kroonstrook of nog leuker: laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor nootjes zoeken, eentje voor een winterrust houden enz.). Maak deze categorie met een pictogram op de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
In deze download (PDF/74 pagina's) in mijn webshop vind je een heleboel kant en klare wie-wat-waar kaarten voor het rollenspel in het eekhoornhol.
Inhoud:
Een algemene wie?, wat? en een waar? kaart: Ook te gebruiken bij het voorlezen om de hoofdpersonen, de plaats en het verhaal te bespreken.
Wat?- kaarten: Hierop staan allerlei handelingen van eekhoorns afgebeeld
Waar?-kaarten: Hierop staan allerlei eekhoorn gerelateerde plaatsen afgebeeld
Wie?-kaarten: Hierop staan de eekhoorn gerelateerde personages afgebeeld
Eigen idee: Voor alle drie de soorten kaarten is ook een variant met een vraagteken om de kinderen zelf een idee in te laten brengen
Iedere soort kaart heeft een eigen kleur rand.
Zo kun je steeds met drie bouwstenen een verhaal maken:
Wat? = Blauw
Waar?= Groen
Wie?= Rood
Je kunt de kaarten inzetten om het rollenspel in je themahoek uit te dagen, maar daarnaast bijvoorbeeld ook gebruiken voor:
Het spel: Wie/wat/waar ben ik?
Een drama les. Laat de kaarten uitbeelden in de kring. De kinderen raden wie, wat of welke plek er wordt uitgebeeld.
Het spelen van een memoryspel (print de kaarten in dat geval dubbel af)
Of misschien heb jij zelf nog een leuk idee!
Afsluiting
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Onder het tabblad spel op deze website vind je meer achtergrondinformatie over de huishoek. Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
.
Comments