Kleuters zijn nieuwsgierig en staan te popelen om de wereld en alles wat zich daarin bevindt te verkennen. In deze blog geef ik je suggesties voor onderzoekende activiteiten in de ontdekhoek rondom het thema de winkel.
De ontdekhoek
Vul de ontdekhoek met kindvriendelijke materialen die geen constant toezicht van volwassenen nodig hebben. Zorg daarbij voor materialen die de verwondering van kleuters kunnen opwekken en die veel doe-kansen bieden.
Denk bij dit thema bijvoorbeeld aan:
Afbeeldingen van winkels (van nu en vroeger)
Balansweegschaal
Biljetten
Boeken over de winkel
Eieren
Fruit
Groenten
Magneten
Muntjes
Vergrootglazen
Activiteiten met geld
De grote verdwijntruc
Benodigdheden:
- Een pot
- Een munt
- Water
Zet de pot over de munt. Zien de kinderen de munt nog? Ja! Doe nu water in de pot.
Zien de kinderen de munt nu nog? Nee! Hoe kan dat nu? Licht (van de zon, of een kunstlicht) reist in een rechte lijn, weerkaatst op objecten en in onze ogen, waardoor we dingen kunnen zien. Over het algemeen is er weinig of geen breking van licht als het door de lucht reist. Wanneer je echter water in het glas of de pot giet, wordt het licht van de munt gebroken
(bochten ) en komt het niet in je ogen terecht, waardoor de munt lijkt te verdwijnen.
Sorteren
Benodigdheden:
- Een doos met geld. Gebruik bijv. oud buitenlands geld dat niet meer geldig is en plastic euromunten.
Laat de kinderen de munten sorteren en op die manier de getallen op de munten herkennen.
Munten afdrukken
Benodigdheden:
- Munten
- Wit papier
- Potloden
Kinderen kunnen de munten neerleggen en er een wit papier op leggen en dan met een potlood erover heen gaan.
Munten wassen
Benodigdheden:
- Munten van 5 cent, hoe viezer hoe beter
- Een schaal (geen metaal)
- 60 ml witte azijn
- 1 theelepel zout
- Een lepel om te roeren
- Stromend water
- Een keukenrol
Koperen munten glimmen als ze nieuw zijn. Maar door de lucht worden ze langzaam dof en donker. Hoe maak je een koperen munt weer schoon?
Doe de azijn met het zout in een schaal en roer totdat het zout is opgelost. Doe de munten in de schaal en duw ze uit elkaar met de lepel. Zorg ervoor dat ze niet op elkaar liggen. Laat de munten vijf minuten liggen. Gebruik de lepel om de munten om te keren en laat ze nog vijf minuten liggen. Spoel de munten onder de kraan en laat ze op een stuk keukenpapier drogen. De munten zijn weer stralend schoon.
Activiteiten met spiegels
Het pashokje
Benodigdheden:
- Spiegels
De kinderen proberen zichzelf zo vaak mogelijk in de spiegels te zien, door de spiegels in hoeken tegenover elkaar op te stellen. (driehoek van passpiegels geeft prachtig effect.)
Activiteiten met magneten
Een magnetische sensorische fles
Benodigdheden:
- Een plastic fles
- Munten
- Babyolie
- Een magneetstokje
- Lijm.
Vul de fles voor 2/3 met babyolie en voor de rest met water. Doe de munten erin en lijm de dop voor de zekerheid vast. Gebruik een magneetstokje om de munten te laten bewegen.
Munten
Benodigdheden:
- Munten
- Magneetstaven
- Een bak
- Water
- Sorteerkaart (gelamineerd)
Doe munten in een bak met water. De kinderen proberen deze er met een magneet uit te krijgen en sorteren deze daarna op de sorteerkaart bij de juiste hoeveelheid/munt.
Activiteiten met paddenstoelen
Champignons
Benodigdheden:
- Champignons
- Een vergrootglas
- Een mesje
Bekijk de champignons met een vergrootglas.
Laat de kinderen er ook aan ruiken
Snijd van enkele champignons de steel af en leg ze op een wit blad, zodat de sporen onderaan de hoed hierop vallen en een mooie afdruk achterlaten.
Paddenstoelen kweken
Benodigdheden:
- Koop een champignon kweekset (tuincentrum).
- Aarde
- Een emmer
- Water
- Een vork
- Een doos met een deksel
Wil je de ontwikkeling van paddenstoelen van dag tot dag beleven, dan is het gebruik van een champignonkweekbak, die voorzien is van een duidelijke kweekbeschrijving, verreweg het beste middel. Zo’n bak is in deze tijd van het jaar in elk tuincentrum te koop.
Doe aarde in een emmer en meng er water doorheen. Zorg ervoor dat alle aarde even vochtig is. In de bak van een kweek set zit al stro, er zitten ook al sporen van champignons in de bak. Maak het stro losser door er met de vork in te prikken.
Strooi nu de vochtige aarde op het stro en doe het deksel op de doos. Het is belangrijk dat de doos pikdonker is. Je champignon kweekbak is nu klaar. Afwachten maar, over een paar dagen kun je verder met de volgende stap. Het is belangrijk dat de grond vochtig wordt gehouden. Als je voorzichtig onder het deksel kijkt zie je waarschijnlijk al schimmeldraden. Met een loep kun je de draden goed bekijken. Dek de doos daarna weer goed af zodat de champignons verder kunnen groeien. Meestal kun je een maand na de start de eerste paddenstoelen oogsten en volgt een week later een tweede opbrengst. Dit kan tot maximaal zes oogsten door gaan. Het is praktisch de opkweek direct na de herfstvakantie te beginnen. Dan is de hele activiteit voor de kerstdrukte afgesloten.
Als er eenmaal champignons in de kweekbak verschijnen, is dat een goed moment een paddenstoel met een gewone plant in de vensterbank te vergelijken. Welke verschillen merken de kinderen op?
Laat de kinderen geoogste champignons voelen, ruiken en hierop reageren.
Leg ook eens een paar afgesneden champignons op een schoteltje. Volg met elkaar wat er de komende dagen gebeurt.
Een sporenafdruk maken
Benodigdheden:
- Champignons. Zijn die erg vers, dan moet je ze een paar dagen buiten de koelkast laten staan zodat de hoeden groeien en open gaan staan. - Mesje - Beker of potje van glas - Wit vel papier
Paddenstoelen hebben miljoenen sporen. Bij de meeste soorten zitten ze in de hoed.
Deze kleine sporen zijn zo licht dat ze makkelijk door de wind kunnen worden meegenomen.
Met het blote oog zijn ze niet te zien, maar met dit proefje wel.
Het beste kun je het aan het begin van de ochtendschooltijd klaarmaken.
Dan kunnen de kinderen het resultaat al zien voordat de school ’s middags uit is.
Zet het geheel op een veilig plekje weg.
Snijd het steeltje net onder de hoed voorzichtig en recht van de paddenstoel.
Nu zie je de sporen. Leg de champignon met de sporen naar beneden op een wit vel papier, en zet er als bescherming tegen tocht een glazen bekertje ondersteboven overheen.
Til ’s middags de hoed voorzichtig op met als resultaat een donker gekleurde, prachtig verdeelde sporenfiguur op het witte papier. Wil je de sporenfiguur bewaren? Plak het vel papier dan voorzichtig op een stuk karton en spuit er van enige afstand haarlak op.
Variatie: Maak een sporenafdruk van twee verschillende paddenstoelen.
Zien de sporenafdrukken er hetzelfde uit?
Een regen van sporen
Benodigdheden:
- Een schoenendoos met deksel
- Een zaklantaarn
- Een leeg kokertje van een wc-rol
- Een lapje om over de champignon te leggen
- Een rijpe champignon
Het is ook mogelijk het vallen van sporen te laten zien. Deze activiteit vraagt wat voorbereiding, maar het resultaat is meer dan die moeite waard.
Maak in het deksel van de schoendoos een gat waar de gebruikte paddenstoel precies op past. Maak daarna aan een van de korte zijden van de doos een gat waar het wc-rolletje strak in past. Tenslotte maak je aan een lange zijde, ter hoogte van het gat waar de champignon op komt te liggen, een gat waar de lichtbundel van de zaklantaarn door kan schijnen. Snijd nu de champignon precies onder de hoed af en leg hem op het gat in het deksel. Leg voor de zekerheid een vochtig lapje over de hoed van de paddenstoel.
Het mooiste effect bereik je als je de doos in een verduisterde ruimte opstelt.
Laat de kinderen een voor een door het wc-rolletje kijken, terwijl je met de zaklantaarn door het gat aan de lange zijde schijnt. Let op dat het geheel niet verschuift.
De sporenregen geeft het effect van stofjes die in het licht dwarrelen.
Hoe groeien schimmels?
Benodigdheden:
- 2 sneetjes vochtig gemaakt brood
- Een plastic zakje
- Water
- een schoteltje
Schimmels zijn ook paddenstoelen. Met dit proefje kom je erachter hoe dat gaat.
Leg het brood op het schoteltje. Sprenkel over beide sneetjes een beetje water.
Leg het ene sneetje op het bord, de andere in een plastic zakje dat je dichtknoopt.
Let er daarna op dat het brood niet uitdroogt.
Wat gaat er gebeuren? Er groeien schimmels! De kans is groot dat er binnen 4-5 dagen op het sneetje op het bord andere schimmels te zien zijn dan op het sneetje in het zakje.
De schimmel op het brood is eigenlijk de zwamvlok. Na verloop van tijd ontstaan hier dan ook steeltjes met knoppen op, de paddenstoelen!
In het begin is een viltige massa in verschillende kleuren te zien. Dat komt omdat het meerdere soorten zijn. Daarna verschijnen massa’s draden.
Variatie: Je kunt dit onderzoekje ook uitvoeren met stukjes vers fruit. Vooral bananen en tomaten geven snel resultaat
Activiteiten met kleuren
Gekleurde bloemen
Benodigdheden:
- Witte bloemen
- Een vaasje
- Ecoline of voedingskleurstof
Voor het volgende proefje heb je witte bloemen nodig, bijvoorbeeld anjers.
Zet deze in een vaasje met water en een beetje kleurstof. Geef elke bloem een vaasje met een eigen kleur. Na een tijdje zullen ze de kleur van het water opnemen.
Weten de kinderen hoe dit kan?
Gekleurde melk
Benodigdheden:
- Volle melk
- Een bord
- Voedingskleurstof
- Wattenstaafje
- Afwasmiddel
Vul een bord met volle melk en voeg wat druppels voedingskleurstof toe.
Neem een wattenstaafje en doop dat in afwasmiddel. Vervolgens houd je de punt van het wattenstaafje in de melk. De kleuren schieten naar de rand toe, doordat het afwasmiddel reageert op de vetten in de volle melk.
Activiteiten met techniek
Een eierbaan
Benodigdheden:
- Wc-rollen
- Keukenrollen
- Plakband
- Tape
- Takken
- Een klein eitje
Met wc-rollen, keukenrollen en veel plakband gaan de kinderen aan de slag om een eierbaan te creëren. Test de baan met het ei uit.
Activiteiten met voeding
Zure melk
Benodigdheden:
- 3 doorzichtige plastic bekers
- Een watervaste stift
- Magere melk
Nummer de bekers met een watervaste stift: 1, 2 en 3. Schenk in elke beker evenveel melk. Ongeveer 2 cm is genoeg. Zet de bekers op verschillende soorten plekken: ergens waar het warm is of koel of vochtig of ergens buiten. Kijk elke dag hoe het ervoor staat; hoe ruikt het en hoe ziet het eruit? Na 3-4 dagen is de melk stijf geworden en gaat deze heel erg stinken. Gooi daarna alles snel weg, anders gaat de hele ruimte er naar stinken.
Waar bleef de melk het langste vers?
Een rubberen ei
Benodigdheden:
- Een rauw ei
- Een glazen pot of beker
- Witte azijn
- Stromend water
Kun je de schaal van een rauw ei verwijderen zonder vies ei slijm op je handen te krijgen?
Ja dat kan! Leg het ei voorzichtig in de pot. Giet witte azijn in de pot, totdat het ei helemaal onder staat. Laat het proefje vijf dagen staan. Haal het ei uit de pot en spoel het af onder de kraan. De schaal is helemaal verdwenen. Houd het ei voorzichtig vast en knijp er eens voorzichtig in. Het is nu een rubberen ei geworden. Leg het ei vervolgens in een glas water en laat het nog een nacht staan. Het ei groei en groeit en groeit.
Gekleurde melk
Je hebt nodig:
- Volle melk
- Een bord
- Voedingskleurstof
- Wattenstaafje
- Afwasmiddel
Vul een bord met volle melk en voeg wat druppels voedingskleurstof toe.
Neem een wattenstaafje en doop dat in afwasmiddel. Vervolgens houd je de punt van het wattenstaafje in de melk. De kleuren schieten naar de rand toe, doordat het afwasmiddel reageert op de vetten in de volle melk.
Komkommerslijm
Benodigdheden:
- Een komkommer
- Een eetlepel water
- Een afsluitbare plastic zak
- Een mes
- Een snijplank
Rol de komkommer als een deegroller over een glad oppervlak. Duw er maar flink op!
De komkommer moet gekneusd raken. Snijd de komkommer in plakjes en laat die een minuut liggen. Doe de plakjes met het water in een afsluitbare zak.
Schud met de zak totdat alle plakjes goed nat zijn.
Leg de zak 5 dagen op een warme plek, Wat zie je? De komkommer is een kleffe, slijmerige smurrie geworden, die je echt niet meer kan eten.
Proefje met eieren
Je hebt nodig:
- Een ei
- Een fles
- Een lucifer
Past een gekookt eitje door de hals van een plastic fles?
Met een lucifer kun je iets heel bijzonders doen! Kijk maar naar het filmpje.
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest Heb je zelf ook nog leuke suggesties voor de ontdekhoek?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën in een reactie op deze blog te delen!
.
.
Comments