Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema de boerderij.
Inrichten
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig. Je kunt er je bestaande huishoek voor gebruiken of een aparte themahoek voor inrichten. Het meest ideale is om er een aparte hoek van te maken, zodat de huishoek bij de themahoek op bezoek kan gaan.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit en kleed de hoek verder aan met de materialen.
Verzamel een heleboel dozen of kratjes en maak hier hokken voor de dieren van.
Leg er wat stro in, stapel ze op elkaar en zet in elk hok een knuffeldier.
Span eventueel bruine vlechtstroken voor de dozen, zodat het een hok met spijlen wordt. Zet verschillende bakjes met brokken neer en zet voederbakjes in alle hokken.
Maak een vijver voor de eenden met een blauw kleed, plastic of een groot stuk karton.
Maak een wei van een groen kleed, grasmatjes of groen karton.
Zet ook knuffeldieren in de wei en maak er met blokken een hek omheen.
Steek plastic groente in oase. Zo worden de gewassen geteeld. Zet er een gietertje bij.
Ook leuk: Plak pootafdrukken van boerderijdieren (met daarin bijv. letters of cijfers) in een spoor richting de hoek. Afhankelijk van het spel van de kinderen kan het spel worden uitgebreid door met een boerderijwinkel een nieuwe dimensie aan het spel toe te voegen. In deze winkel kunnen de producten van de boerderij worden verkocht.
Bedenk samen een naam voor de boerderij. Welke ideeën hebben de kinderen?
Welk idee krijgt de meeste stemmen? Hier kan een staafgrafiek van gemaakt worden.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze hoek aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van de boerderij
Babyflesje
Bandana
Bezem
Bloemen
Boeken over de boerderij
Boerenpet
Boerenzakdoek
Boterkuipjes
Cijferkaarten
Cijferstempels
Deurbel
Dierenvoer (brokjes of zelf knippen)
Dokterskoffer (voor de zieke dieren)
Dozen
Eierdozen
Eieren (plastic)
Emmer
Entreetickets
Etenswaren (plastic/hout)
Etiketten
Fruitkistjes
Geluiden van boerderijdieren
Gieter
Grasmat
Handschoenen (plastic)
Handpoppen van boerderijdieren, de boer en de boerin
Hark
Hek
Hoefijzer
Hoed van stro
Hooi
Houtsnippers
Huisnummer
Informatiebord
Kassa
Kippengaas
Kippenhok
Kistjes
Klompen
Knuffels (boerderijdieren)
Konijnenhok
Kruiwagen
Laarzen
Lege verpakkingen van boerderijproducten
Letters (bijv. de tekst: "Kinderboerderij")
Maatbekers
Mandjes
Maskers van boerderijdieren
Melkpakken
Open/dichtkaartje
Overall
Pictogram: de boerderij, de verschillende dieren
Pompoenen
Pootafdrukken van boerderijdieren
Richtingaanwijzers
Rollenkaarten
Schep
Schort
Schrijfmaterialen
Spelscript
Stokpaard
Tafel en stoelen
Tafelkleed (geruit)
Telkaartjes voor het voederen van de dieren
Teugels
Tractor
Verkleedkleding: Boer, boerin, boerderijdieren
Voederbakjes
Weegkaartjes
Weegschaal
Winkelspullen, zie De winkelhoek in groep 1-2
Woordkaarten
Wortels
Zadel
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in de kinderboerderij
Veel kleuters zullen al wel eens op een kinderboerderij zijn geweest, waardoor zij er ongetwijfeld ook al veel vanaf zullen weten.
Toch is het zinvol om eerst samen verder op verkenning te gaan.
Op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren.
Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Wie is er wel eens bij een boerderij geweest? Hoe ging dat?
Wie woont er op een boerderij?
Wie komen er op een boerderij?
Welke dieren zie je op de boerderij?
Welke spullen gebruikt de boer en de boerin?
Wat heeft een boer of een boerin aan?
Wat zegt de boer of boerin tegen de boerderijdieren?
Wat doen de boer en de boerin zoal?
Wat doen de dieren zoal?
Hoe ziet een boerderij er uit?
Wat schrijft een boer of een boerin?
Telt een boer of een boerin ook? Waarvoor?
Wat lees je op de boerderij?
Hoe beweegt een... (noem verschillende dieren)?
Wat meet een boer/boerin?
Wat weegt een boer/boerin?
Welke geluiden maken de dieren?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over de boerderij te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een knuffelbeest. Een manipulerende handeling is het aaien van het beest. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Boer
Boerin
Een dierenarts
Vader
Moeder
Opa
Oma
Kind
Baby (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door een babypop)
Boerderijdieren (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door een knuffelbeest)
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
De dieren verzorgen
De dieren voeren op bepaalde voedertijden
De koeien melken
Het land bewerken met een tractor
De stallen schoonmaken
Zaaien en oogsten, het gewas verzorgen
Fruit plukken
De dieren tellen
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Constructief spel:
De kinderen bouwen hokken voor de dieren
Sensopathisch spel:
Zet de zandtafel eens in je themahoek. Doe er mais in zodat de kinderen de dieren kunnen voeren of maak er een moestuin van door er potgrond en zaadjes van groente in te doen.
Rollenspel
Betrek het winkeltje bij je spel in de themahoek. Laat de kinderen daar boerderijproducten (ver-)kopen.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, een bezem, een stokpaard, paardenteugels, manden, een kruiwagen, emmers en een tractor.
Kleine motoriek: Kleine materialen, tuingereedschap, een kassa, een rekenmachine, munten, een telefoon en schrijfmaterialen.
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord voor de boerderij
Een bestelformulier voor de boerderijwinkel
Een open/dicht kaart voor de boerderijwinkel of kinderboerderij
Een stappenplan
Een welkombord voor de kinderboerderij
Recepten/een kookboek met producten van de boerderij
Een boodschappenlijstje
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: een telefoon
Geletterdheid: boeken, pictogrammen, een naambord, een open/dichtkaart, een stappenplan, een boodschappenlijst, een paspoort, een spelscript, een welkombord, een brievenbus, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten en een bestelformulier
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een bon schrijven
Een plattegrond van de kinderboerderij
Een bord met de openingstijden. Wanneer opent/sluit de kinderboerderij? Hoe ziet deze tijd er analoog uit? En hoe digitaal?
Een klok met daarop de voedertijden
Receptenkaartjes
Prijskaartjes/een prijslijst
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Getalbeelden: eierdozen met plastic eieren
Tellen: telkaarten, eieren, geld
Cijfers: cijferkaarten, cijferstempels, een huisnummer, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Wegen: een weegschaal, weegkaartjes en een keukenweegschaal
Meten: een groeimeter, een brievenbus en een een koortsthermometer
Inhoud: maatbekers, melkglazen, een medicijnkoffer, melkflessen, een emmer, een brievenbus en een mandje
Tijd: een stappenplan, een klok, een speelklok, een eierkoker, een wekker, een kookwekker en een bord met de openingstijden
Geld: barcodes, bonnen, geld, entreekaartjes, een kassa, een prijslijst en prijskaartjes
Ruimtelijk inzicht: een plattegrond en een fotocamera
Sorteren: voorraadpotten/mandjes met etiketten
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over de boerderij, boerderijdieren, producten van de boerderij), natuurlijke materialen, zaadjes en potgrond, een plattegrond en een koortsthermometer
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek over de boerderij op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een boer? Welke spullen gebruikt een boer? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen van de boer, boerin en de boerderijdieren wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor voeren, eentje voor de dieren beter maken enz.). Maak deze categorie met een pictogram op de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Afsluiting
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
.
Comments