Een speeltafel is iets anders dan een verteltafel. Op een speeltafel kunnen de kinderen de wereld om hen heen op een driedimensionale verkleinde ruimte naspelen. Op een verteltafel brengen de kinderen een voorgelezen en besproken (prentenboek-)verhaal tot leven. In deze blog geef ik je suggesties voor de verteltafel bij het thema kunst.
Het verhaal
Kies een geschikt boek met een duidelijke structuur, die aansluit bij de belevingswereld van de kinderen en waarbij de illustraties een verhaal vertellen.
Bekijk en analyseer het boek van tevoren grondig.
Leid het boek in de grote kring op een leuke manier in zodat de kinderen nieuwsgierig en enthousiast raken over het verhaal en lees het vertellend en op een interactieve manier voor. Bekijk het boek uitvoerig en zet bijpassende attributen in.
Herhaal het verhaal gedurende de week meerdere keren, zodat de kinderen de verhaallijn goed leren kennen en diep het daarbij steeds verder.
Daarna maak je een woordveld, waarbij je uitgaat van:
Wie spelen een rol in het verhaal?
Waar speelt het verhaal zich af?
Wat gebeurt er?
De speel-/verteltafel vormgeven
Vertel na het voorlezen dat de kinderen het boek ook kunnen naspelen op een verteltafel en overleg wat er nodig is om zo’n tafel in te richten. Raadpleeg hierbij steeds het boek en gebruik het woordveld. Maak op het woordveld zichtbaar wat er van thuis meegenomen of op school gemaakt moet worden en noteer hierbij de namen van de kinderen. Hang het vel op bij de deur zodat ook de ouders zien wat hun kind mee moet nemen. Je kunt zelf al een kleine basis neerzetten, maar geef vooral de creativiteit van de kinderen de ruimte. Dit kost misschien wat meer tijd, maar dit verhoogt de betrokkenheid wel enorm en maakt de kinderen actief en kinderen hebben soms ideeën waar jij als leerkracht nog niet bij stil gestaan had. Om het project levend te houden bij de kinderen, is het wel van belang dat de verteltafel binnen een week gebruiksklaar is. Bespreek ook dagelijks de voortgang van de tafel. Het is jammer als het enthousiasme van de leerlingen wegzakt voordat ze met de tafel hebben kunnen werken. Blijf de verteltafel wel uitbreiden om nieuwe woorden toe te voegen en de woordenschat van de kinderen uit te breiden. Voor het inrichten van de verteltafel zijn het verhaal, een ondergrond, een decor, attributen en hoofdrolspelers nodig.
1. Het verhaal:
Voor het navertellen van het verhaal biedt de visuele ondersteuning van het boek of de prenten uit het boek de kinderen veel houvast.
Kopieer en lamineer een aantal prenten (4-6) uit het boek die het verhaal verduidelijken en hang deze boven de verteltafel.
Zorg er ook voor dat het prentenboek steeds een aanwezige hulp is, zodat de kinderen het verhaal terug kunnen lezen. Zet het in een kookboekstandaard om te voorkomen dat het boek kapot gaat.
Teken het verhaal stap voor stap op een groot vel papier.
Maak foto's van de belangrijkste scenes.
Hang het woordveld of een mindmap naast de verteltafel.
2. De ondergrond:
Bekleed de ondergrond met lappen.
Bekleed de ondergrond met papier.
Een grasmat
Een stukje tapijt
3. Het decor:
Bekleed de achtergrond met lappen.
Hang gekopieerde platen uit het boek op.
Laat de kinderen het decor tekenen, schilderen of knutselen.
4. De attributen:
Denk hierbij aan:
Schilderijtjes
Sokkels, gemaakt van blokken met zilverpapier, met daarop kleiwerkjes
Rekjes voor de schilderijen om de bezoekers op afstand te houden, bijvoorbeeld gemaakt van twee kurken met een satéprikker erin en een touwtje ertussen.
5. De hoofdrolspelers:
Knuffels, plastic speelfiguren, handpoppen en/of vingerpoppetjes.
Maak de hoofdrolspelers van houten kegeltjes.
Scan de figuren uit het boek in, print ze uit, lamineer ze en bevestig ze daarna op rolletjes, blokjes, lepels of stokjes. Om de figuren te kunnen laten staan, kun je ze ook op een stukje karton zetten of een rechthoek uit de rest van het lamineerplastic knippen en in zowel de rechthoek als het figuurtje een sneetje maken. Door dat in elkaar te schuiven, blijven de figuurtjes staan.
Spel aan de verteltafel
Wanneer alle voorwerpen en karakters uit het boek zijn gezocht of nagemaakt en het verhaal een aantal keren is aangeboden, zodat de kinderen de verhaallijn steeds beter gaan herkennen, wijd je de verteltafel feestelijk in en vertel en speel je als leerkracht eerst het verhaal in een kleine kring voor. De leerkracht staat hierbij model en neemt hierbij alle rollen en handelingen voor eigen rekening en zet de verhaallijn duidelijk neer. Daarna kan dat nog eens gebeuren, maar dan samen met een taalvaardig kind, die het verhaal goed kent.
Geef de kinderen tijdens de spel-/werkles vervolgens voldoende gelegenheid om met z'n tweeën of drieën met de verteltafel en attributen te spelen en alles te verkennen (ontdekken en experimenteren). Vervolgens laat je ze het aangeboden verhaal naspelen.
Bij sommige kinderen is het nodig het spel bij te gaan sturen; anderen hebben minder begeleiding nodig waardoor je meer kind volgend bezig kunt zijn. Spelbegeleiding aan de verteltafel kent de volgende fases:
Eerst is de leerkracht voorspeler, iemand die laat zien hoe het vertellen gaat en die model staat.
Daarna word de leerkracht een medespeler: iemand die de voortgang van het verhaal bewaakt en reacties uitlokt. De leerkracht kruipt dan meer in de rol van regisseur en leest voor uit het boek, terwijl de kinderen spelen of leerkracht en kind samen een dialoog spelen.
In een volgende fase verdwijnt de leerkracht stapje voor stapje steeds meer naar de zijlijn en springt hij/zij alleen in als dat nodig is. De kinderen voeren het verhaal steeds meer zelf uit en de leerkracht ondersteunt de kinderen in hun spel door vragen te stellen over de volgorde van gebeurtenissen. De rollen kunnen, afhankelijk van de taligheid van de kinderen ook worden omgedraaid: De kinderen ‘lezen’ het boek en de leerkracht voert de handelingen uit.
Uiteindelijk, wanneer het spel aan de verteltafel soepel verloopt, spelen de kinderen zelfstandig en wordt de leerkracht een toeschouwer. De kinderen spreken af wie wie speelt en wie "leest", en beginnen bij het begin van het verhaal. Het is ook mogelijk dat de rollen en teksten worden verdeeld, waarbij de kinderen spelen wat ze vertellen/lezen. Voeg tijdens het spel eventueel spelimpulsen toe.
Vervolgens kun je bij kinderen die de taal al beter beheersen en gebruiken om uiting te geven aan hun fantasie uitlokken, dat ze zich minder aan het verhaal vasthouden, maar dat verhaal als startpunt voor een eigen verhaal nemen. Je kunt het spel verdiepen door ze zelf personen of elementen aan het verhaal toe te laten voegen. Laat ze ook eens een alternatief einde bedenken en spelen of een vervolgboek maken en deze naspelen. Op die manier verwoorden ze hun eigen ervaringen of fantasieën.
De verteltafel combineren met andere activiteiten
Soms is een verteltafel onderdeel van een groter geheel. Het boek biedt dan niet alleen stof voor het spelen en vertellen van het verhaal, maar prikkelt kinderen ook om er op andere manieren mee mee bezig te zijn. Voorbeelden van verbindingen of uitbreidingen met andere activiteiten bij een verteltafel over ...:
De bouwhoek/constructie:
Betrek het bouwen eens bij de verteltafel door de ondergrond van karton te maken, waarop je vakken tekent, waarin de kinderen zalen voor een museum moeten bouwen.
Gebruik blokken om sokkels te maken.
De huishoek:
Het verhaal kan aanleiding geven tot het spelen van een toneelstuk.
De teken-/knutselhoek:
De kinderen zelf het script in 4-6 belangrijke scenes laten tekenen of fotograferen. (Lees steeds een deel voor en laat de kinderen een schets maken over dat deel).
Allerlei attributen uit de materialenlijst zelf maken
De taalhoek:
Zelf een prentenboek maken en naspelen.
Een voorstelling verzorgen, posters en entreebewijzen maken.
Het verhaal laten inspreken en vervolgens afspelen.
Een hoorspel bij de verteltafel maken
In de schrijfhoek kunnen kinderen aan de slag met de kernwoorden, die op de voorwerpen kunnen worden geplakt.
De Ipad:
Laat de kinderen een filmpje of een stop motion filmpje maken (een filmpje waarin je een heleboel foto’s achter elkaar plakt om er daarna een filmpje van te maken door de foto’s snel achter elkaar af te spelen). Maak een QR code van het filmpje, zodat kinderen de filmpjes terug kunnen kijken.
Inspiratie
Voorbeelden van speel-/verteltafels over kunst vind je o.a. op:
Juf Janneke | Verteltafel Nijntje in het museum
Op zoek naar meer?
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
...
.
Comments