De kenmerken van hoogsensitiviteit moeten in de goede context worden geplaatst, omdat deze anders ook makkelijk toepasbaar zijn op kinderen met een stoornis, zoals ADHD en ADD. In deze blog vertel ik je er meer over.
Een (mis-)diagnose
Kinderen krijgen tegenwoordig heel wat labels opgeplakt: hoogsensitief, hoogbegaafd, autisme, ADHD, ADD, PDD-NOS, het syndroom van Asperger enz.
Tegenstanders van labels, zeggen dat door kinderen in een hokje te plaatsen het gevaar bestaat dat er alleen nog maar naar dat hokje wordt gekeken en naar wat daar theoretisch gezien allemaal bij hoort, in plaats van naar de unieke mens in zijn/haar geheel.
Daarbij blijken labels vaak het gebruik van zware middelen, zoals Ritalin, te rechtvaardigen. Een verontrustende ontwikkeling, omdat onbekend is wat daarvan de gevolgen op lange termijn zijn.
Het benoemen van specifieke eigenschappen van een kind door middel van een label kan echter ook voordelen hebben. Je anders voelen en niet begrijpen waarom, kan een kind erg ongelukkig maken. Met behulp van een label kan een gevoel van tekort schieten helder benoemd worden als een bepaald onvermogen in gedrag en met de juiste begeleiding kan vervolgens een stabiel 'ik' en een positief zelfbeeld worden opgebouwd. Het kan ook de druk verlichten, die bij ouders is komen te liggen, als zou het gedrag van hun kind een gevolg zijn van een verkeerde opvoeding. Deze voordelen gelden natuurlijk alleen wanneer een juiste diagnose is gesteld, zodat de juiste interventies worden ingezet. Een diagnose is echter geen eindpunt, maar een eerste stap naar een beter omkadering van het kind. Daarbij is het belangrijk om naar het individu te blijven kijken en niet te stigmatiseren.
Hoogsensitiviteit kent veel overlap met de stoornissen ADHD en ADD.
Hierdoor ontstaat heel vaak verwarring en een misdiagnose.
Een eventuele stoornis kan daarom alleen gesteld worden naar aanleiding van het complete beeld van functioneren dat het kind zowel thuis als op school, in rust- en stressmomenten laat zien en niet louter naar aanleiding van geïsoleerde kenmerken.
De diagnose ADHD/ADD wordt altijd gesteld door een psycholoog of orthopedagoog, die daarbij gebruik maakt van de DSM, het officiële handboek voor de diagnose van psychische aandoeningen. Hoogsensitiviteit staat daar niet in vermeld, omdat het een karaktereigenschap en geen psychische aandoening is.
De diagnose ADHD/ADD kan alleen worden gesteld nadat het kind allerlei testen heeft ondergaan. Bij het afnemen van deze testen wordt ook rekening gehouden met andere factoren, zoals: is het kind gevoelig voor presteren onder druk? Zijn er problemen binnen het gezin? Is het kind zenuwachtig? Een test blijft altijd een momentopname en wordt dus vaak vertekend door vele randfactoren. Daarbij kennen veel labels ook nogal wat overlap, waardoor het niet altijd eenvoudig is om een eenduidige diagnose te stellen en nogal eens misdiagnoses plaatsvinden. Het is ook niet altijd een kwestie van of/of. Hoogsensitiviteit komt immers soms ook voor in combinatie met een stoornis zoals autisme of ADHD/ADD. Dit is een dubbeldiagnose.
Meer over ADHD lees je in mijn blog Kleuters met ADHD, ADD of ODD
Hoogsensitiviteit versus ADHD/ADD
Het gedrag van hoogsensitieve kinderen en kinderen met ADHD of ADD vertoont heel wat gelijkenissen. Deze kinderen:
hebben vaak last van kleren die kriebelen, naden in sokken of merklabels tegen hun huid.
lijken je gedachten te kunnen lezen
ruiken vaak elk vreemd geurtje
lijken zeer intuïtief
zijn vaak moeilijk in slaap te krijgen na een opwindende dag
stellen veel vragen
beleven de dingen zeer intensief
laten ondanks hun intelligentie vaak een laag werktempo zien
Zijn snel afgeleid
Er zijn echter ook veel verschillen tussen hoogsensitiviteit en ADHD/ADD
Impulsiviteit
Waar hoogsensitieve kinderen veel diep reflecteren en eerst overdenken wat ze gaan doen, zijn kinderen met ADHD juist impulsief. Zij reageren onmiddellijk door te handelen en gaan daarna pas denken. Kinderen met ADHD ervaren een sterke innerlijke onrust en spanning, zijn druk en zeggen of doen dingen zonder na te denken. Daarbij zijn ze weinig opmerkzaam hoe dat op een ander overkomt. Ze kunnen bijvoorbeeld niet op hun beurt wachten, flappen er al pratend van alles uit of barsten uit in een woedeaanval.
Ook kinderen met ADD kennen een innerlijke onrust en spanning. Dit resulteert echter niet in impulsiviteit, maar veel meer in een trage apathische houding. Ze dromen weg, stellen dingen uit en zijn, in tegenstelling tot hoogsensitieve kinderen, moeilijk te bereiken. Wanneer er bij hoogsensitieve kinderen toch sprake is van impulsiviteit, dan is dat meestal omdat ze overprikkeld zijn en is dit van voorbijgaande aard.
Aandacht
Kinderen met ADHD kunnen zich niet blijvend concentreren. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om taken af te maken en kunnen hun eigen resultaten niet beoordelen.
Hierdoor komen ze moeilijker tot een afgewerkt resultaat. Hoogsensitieve kinderen kunnen eveneens snel afgeleid zijn en komen vaak ook moeilijk tot een afgewerkt resultaat, maar dan vooral omdat ze perfectionistisch zijn. Ze zijn meestal juist wel goed in besluitvorming en het evalueren van hun eigen resultaten, op voorwaarde dat ze zich in een rustige, vertrouwde omgeving bevinden en niet overprikkeld zijn. In een rustige omgeving zijn zij zelf ook rustig, wat niet het geval is bij kinderen met ADHD/ADD
Hyperactiviteit Kinderen met ADHD zijn vaak extreem druk en overbeweeglijk, staan bijvoorbeeld geregeld op van hun stoel en “friemelen” met alles wat op hun tafel ligt. Hoogsensitieve kinderen kunnen ook overbeweeglijk zijn, maar meestal is er dan sprake van overprikkeling of omdat zij hun omgeving sterk aanvoelen. Ze krijgen dan zoveel prikkels te verwerken dat ze zelf ook hyperactief gedrag gaan vertonen om deze prikkels weer kwijt te raken. Dit is meestal van voorbijgaande aard. Hoogstimulatieve kinderen kunnen ook erg hyperactief zijn, maar zijn zich in tegenstelling tot kinderen met ADHD wel bewust van hun gedrag en zijn te corrigeren als ze worden aangesproken. Kinderen met ADHD hebben juist veel moeite om hun eigen gedrag waar te nemen en bij te sturen.
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
..
.
Comments