Juf Angelique
- 29 okt. 2021

Aanvullende materialen voor de timmerhoek

Bijgewerkt op: 4 feb.

In veel kleutergroepen is de timmerhoek geen permanente speelplek (meer).

Erg jammer, want timmeren is een fijne activiteit waarbij kinderen op een andere manier werken aan hun motoriek. Er is kracht, aandacht en voorzichtigheid voor nodig.

Het vraagt om verbinding tussen hoofd en handen. In de timmerhoek kunnen kinderen zeer waardevolle praktijkervaringen opdoen, die een belangrijke bijdrage leveren aan de totale ontwikkeling van het kind. In deze blog geef ik je tips voor aanvullende materialen op de basisinrichting voor in je timmerhoek.

Aanvullende materialen voor in je timmerhoek

Kinderen komen in de timmerhoek, met verschillende redenen. Soms willen ze timmeren om het timmeren zelf, soms willen ze representaties maken van de werkelijkheid en iets namaken uit de wereld om hen heen. Kinderen kunnen over het algemeen heel goed zelf aangeven wat ze daarbij nodig hebben: welke technieken en aanvullende materialen.

Het toevoegen van aanvullend materiaal kan het timmeren interessanter maken, met name ook voor meisjes, die vaak toch wat meer gericht zijn op details en het esthetisch mooier maken van een timmerwerk.

Met alleen hout is het ook best lastig om je timmerwerk te voorzien van details.

Bij aanvullende materialen kun je denken aan:

Boomschijven
Boomschors
Takken
Doppen
Bierviltjes
Kroonkurken
Kurk
(Loom-)elastiekjes
Stukjes stof
IJsstokjes
Wol/draad
Pijpenragers
Kralen
Wiebelogen
Rietjes
Pompons
Papier
Schuimrubber
Zeil
Veertjes
Bloemen (bijvoorbeeld van een Hawaï-ketting)
Pvc buizen
Metaal
Haken en ogen
Oude scharnieren
Stukjes vinyl
Wasco
Stiften
Verf

In veel van deze materialen gaat de spijker er bovendien makkelijker doorheen.

En door de toevoeging van deze materialen zullen de kinderen ook weer op andere ideeën komen en kunnen zij veel verschillende materialen onderzoeken en ontdekken wat voor mogelijkheden er met deze materialen zijn.

Pas de aanvullende materialen in de timmerhoek regelmatig aan en beweeg daarin mee met de verhalen die kinderen spelen en de veranderingen in belangstelling of in een thema.

Ook in de omgang met en mogelijkheden van deze aanvullende materialen hebben kinderen instructie nodig. Laat nieuwe spullen daarom altijd eerst in de kring zien en bespreek wat de kinderen ermee kunnen doen.

Jongens en meisjes

Geslacht is, ondanks de verschillen tussen jongens en meisjes, in de timmerhoek eigenlijk niet relevant, wanneer zij zonder vooroordelen worden aangemoedigd.

Toch zie je in de praktijk vaak dat deze hoek eerder door jongens wordt gekozen. Net zoals kinderen tussen nul en zes jaar vooroordelen over huidskleuren ontwikkelen, zo ontwikkelen ook hun genderstereotiepe ideeën zich tijdens de kleuterjaren.

Ze worden zich met andere woorden zowel bewust van hun geslacht (jongen of meisje) als van de gedragingen, het speelgoed, de activiteiten en de interesses die met dit geslacht geassocieerd worden. De meeste jonge kinderen trekken zich nog niet al te veel aan van welk geslacht ze zijn, maar intussen pikken ze uit hun omgeving wel allerlei hints en signalen op van wat hoort en verwacht wordt voor jongens en meisjes.

Deze genderstereotype beelden die kleuters zich eigen maken, hebben een grote invloed op de spelontwikkeling. Zo zoeken meisjes van vier, vijf jaar elkaar steeds meer op en spelen ze vaker in de poppenhoek of huishoek. Ondertussen vindt ditzelfde fenomeen ook plaats bij jongens: ook zij zoeken elkaars nabijheid steeds meer op en krijgen vaker een voorkeur voor de timmer-, bouw- en constructiehoek. Op zich is er niets mis met die voorkeur, maar er worden in deze hoeken natuurlijk wel verschillende vaardigheden geoefend, waardoor kinderen die minder vaak in een bepaalde hoek spelen ook vaker belangrijke eerste ervaringen en oefenkansen op dit vlak missen. Zo draagt timmeren vooral bij aan het ruimtelijk inzicht en onderzoek wijst weer uit dat een goed ruimtelijk inzicht bijdraagt aan de latere rekenvaardigheden. Daarnaast is het erg belangrijk dat jongens en meisjes kansen krijgen om samen te spelen. Door al bij kleuters te werken aan flexibiliteit omtrent genderbeelden en ideeën kunnen we ieder kind ook laten ontdekken waar hij goed is en wat hij leuk vindt en dat alles ongeacht hun geslacht.

Maar hoe doe je dat? Onze samenleving heeft wat betreft genderstereotypen misschien een grote evolutie doorgemaakt, maar dit is nog niet altijd terug te zien in de klasinrichting van veel kleuterklassen, waar de huishoek voornamelijk gericht is op spelmogelijkheden rondom zorgen en waarbij de roze attributen vaak nog benadrukken dat dit de meisjeskant van de klas is en de timmer-/constructie- en bouwhoek de jongenskant. Een indeling die nog stamt uit een tijd waarin deze opdeling heel logisch was: moeder de vrouw bleef thuis en vader zorgde voor het inkomen. Kijk daarom eens kritisch met een genderbril op naar je klas.

Turf het aantal jongens en meisjes eens dat naar je timmerhoek gaat en neem de inrichting van je timmerhoek eens onder de loep. Zorg ervoor dat er een aanbod voor elk kind is.

Inzicht in de verschillen tussen jongens en meisjes is nodig om goed in te kunnen spelen op de ontwikkeling van ieder individu. De voornaamste verschillen zijn:

Omdat construeren een essentiële ervaring is voor de ontwikkeling van ieder kind is het belangrijk om ook meisjes nog meer tot timmeren en te bewegen.

Dit kan bijvoorbeeld door:

Er zelf geen gendervooroordelen over te hebben.
Meisjes te betrekken bij de inrichting van de timmerhoek. Hoe moet de timmerhoek er volgens hen uitzien? Wat willen ze er het liefste spelen? Hoe kunnen ze de bouwhoek nog leuker maken? Pimp de timmerhoek esthetisch op.
Materialen georganiseerd op te bergen.
De timmerhoek groter te maken. Lawaai, te weinig ruimte en frustratie kunnen sommige kinderen weerhouden om voor de timmerhoek te kiezen.
Meer rollenspel te betrekken in de timmerhoek. Leg bijvoorbeeld bouwvakker-verkleedkleding neer.
De timmerhoek aan te vullen met creatieve materialen.
Schrijfmaterialen neer te leggen.
Meerdere meisjes samen te laten spelen in de timmerhoek.
Meisjes te koppelen aan minder vaardige construerende jongens.
Zelf geïnteresseerd en enthousiast mee te timmeren.
Foto’s te maken van de timmerwerken met de trotse makers en deze te bundelen in een map of op te hangen.

En tot slot: Als je geen meisjes naar de timmerhoek kunt trekken, omdat ze de hoek onaantrekkelijk blijven vinden, zorg er dan voor dat er in de hoeken die ze wel kiezen voldoende ruimte is voor constructief spel.