Lezen is ontzettend belangrijk. Daarom zou elke kleutergroep dan ook een hoek in de klas moeten hebben waarin kinderen zich terug kunnen trekken om heerlijk ontspannen hun boek te kunnen lezen. Dit zorgt er namelijk voor dat kinderen meer plezier in het lezen hebben en eerder uit zichzelf een boek zullen pakken. In veel kleuterklassen vindt je zo'n leeshoek ook, maar staat deze er echter vaak wat oubollig en verstoft bij en is het niet de meest populaire hoek bij de kleuters. Hoe verander je de leeshoek nu in een volwaardige, aantrekkelijke rijke leeromgeving? In deze blog geef ik je tips.
Een geschikte plek voor je leeshoek
De leeshoek verdient evenveel aandacht, zorg en toewijding als de andere hoeken van je klas. Begin met het kiezen van een juiste plek en die hoeft echt niet de helft van je lokaal in beslag te nemen. Kies wel voor een relatief rustige plek. Om goed te kunnen kijken en lezen is concentratie nodig, dus visuele en auditieve rust. Een leeshoek naast de bouwhoek of de klasdeur, waar voortdurend afleidend lawaai en beweging is, is dus geen goed idee.
Soms werkt het beter om de leeshoek om die reden op de gang te creëren
Creëer een klein, rustig, knus en veilig geborgen hoekje waarin de kinderen zich even terug kunnen trekken. Scherm de leeshoek d.m.v. een wand, rek, doeken, een scherm, een mat/kleed, een klamboe of een gordijn af. Denk ook eens aan een tent, een leeshoek onder een tafel, een speelhuis of maak een knus plekje van een doos.
Je kunt ook een knusse leeshoek creëren door twee identieke boekenkasten te verbinden met een plank ertussen en de kinderen daaronder te laten lezen.
Je kunt ook voor een stok met een gordijn tussen beide kasten kiezen.
Je kunt ook een leeshoekje creëren met een liggende Kallax kast van Ikea met kussens erop.
De vakjes in de kast kun je dan gebruiken om de boeken in neer te zetten.
Of creëer eens een leeshoek in een kast, ledikant of onder een hoogslaper.
Hiermee zorg je voor nieuwsgierigheid (wat is daarachter/daarin?), visuele rust en geef je kleuters de kans om zich terug te trekken in een andere wereld zodat ze lekker gefocust met een boekje in een hoekje ongestoord kunnen lezen.
Denk ook eens aan een leeshoek op het speelplein. Deze maak je bijvoorbeeld met pallets, rubberen banden, gewoon op een kleed of in een speelhuisje.
Hoe richt je de leeshoek aantrekkelijk in?
Kinderen die houden van boeken hebben een voorsprong in het proces van het leren lezen.
De leeshoek is van onschatbare waarde voor dit proces, maar hoe zorg je voor een aantrekkelijke leeshoek, waar kleuters naar toe worden gezogen en op verkenning willen (blijven) gaan?
Deze tips helpen je om een aantrekkelijke en aangename plek van je leeshoek te maken en het leesplezier van kinderen aan te wakkeren:
Betrek de kinderen erbij!
Richt je leeshoek samen met de kinderen in. Dit zorgt voor meer enthousiasme. Transformeer de hoek samen met de kinderen tot een ‘decor’ dat past bij het thema waarmee je werkt. Verhoog de betrokkenheid ook door kinderen boeken van thuis mee te laten nemen en deze centraal te stellen.
Less is more!
Maak de leeshoek niet te groot en leg er niet te veel boeken en andere materialen neer.
Een grotere hoeveelheid boeken maakt het kiezen van een boek namelijk niet gemakkelijker! Stel daarom liever iedere keer een beperkt aantal boeken tentoon waar de kinderen uit kunnen kiezen. Less is more!
De zitplaats
Zorg voor een prettige zitplaats. Richt de leeshoek in met een tafeltje met stoelen, loungestoelen, een schommelstoel, een zitzak, een bank, kussens, een mat, een matras, een speciale feestelijke leesstoel of leestroon. Versier deze bijvoorbeeld met afbeeldingen van bekende boekenfiguren. Denk ook eens aan wasmand, een zwemband, een rubberen band of een kartonnen doos, die je verandert in een auto, boot enz. Lezen vanuit een comfortabele houding is extra aantrekkelijk en werkt motiverend.
.
De verlichting
Zorg voor goede verlichting.
Zet een leeslampje neer, hang lichtjes op of leg een zaklamp neer.
Leesvriendjes
Voorlezen zonder publiek is natuurlijk geen voorlezen. Daarom is het ook fijn als er luisteraars aanwezig zijn in de leeshoek, zoals een ander kind, de klassenpop of een themapop die komt luisteren naar de kleuter of die komt ‘meelezen’ of een mand met leesvriendjes die de kleuters zelf meebrengen van thuis.
Leesmaatjes kunnen de leesvaardigheid verbeteren, angst verminderen bij onwillige of gestreste lezers en een beetje knuffelplezier toevoegen aan het lezen, waardoor het nog aangenamer wordt dan het gewoonlijk is! Ook sterke, enthousiaste, begaafde lezers kunnen overigens baat hebben bij het hebben van iemand om te 'luisteren'.
Je kunt de Leesmaatjes laten lenen en ze laten teruggeven als de leestijd voorbij is, of je kunt de Leesmaatjes in je leeshoek leggen. Je kunt ze bijvoorbeeld in een wasmand leggen (waar de kinderen ook in kunnen gaan zitten) of ze in een hangende schoenorganisator plaatsen. Op die manier kun je kinderen ook hun eigen leesmaatje laten meenemen.
De boeken
Leg verschillende soorten boeken in je leeshoek. Denk hierbij aan:
Alfabetboeken
Atlas
Boeken met flapjes
Boeken voor beginnende lezers
Brochures
Catalogi
Digitale prentenboeken
Folders
Fotoboeken
Gedichtenbundels
Handleidingen
Historische boeken
Informatieve boeken
Ik-boekjes (met foto's en tekeningen van de kinderen)
Kinderencyclopedieën
Kijk- en zoekboeken
Knutselboeken
Kookboeken
Kranten
Liedjesbundels
Luisterboeken
Moppenboeken
Prentenboeken
Reclamefolders
Sprookjesboeken
Strips
Tijdschriften
Verhalenboeken
Voelboeken
Woordenboeken
Zelfgemaakte boeken
Leg geen kapotte, onaantrekkelijke versleten boeken neer. Als de boeken mooi en goed zijn pakken kinderen er niet alleen eerder naar, maar zullen kinderen er ook respectvoller mee omgaan. Als de boeken toch al vies en kapot zijn, bereikt de boodschap dat er respectvol moet worden omgegaan met boeken, de kinderen waarschijnlijk niet. Natuurlijk blijven boeken kwetsbaar en zal je om de zoveel tijd de inhoud van de boekenhoek moeten nalopen en exemplaren moeten vervangen. De boekencollectie mag zeker maandelijks worden geüpdatet! Zo blijft het leuk om een boekje uit te kiezen.
Een plekje voor de boeken
Leg de boeken niet op een hoopje, maar stal de boeken die je onder de aandacht wil brengen op ooghoogte, makkelijk grijpbaar en uitnodigend uit. Zet ze netjes en overzichtelijk (in een rek) met de kaft naar voren neer. Deze kun je bijvoorbeeld ook van kistjes of een pallet maken.
Denk ook eens aan boekenplanken of kruidenrekjes, waar je de boeken in zet. Jongere kinderen kunnen nog niet lezen, dus ook niet kiezen naar aanleiding van de rug van een boek. Rommel genereert bovendien rommel … Boeken op een hoopje zijn niet aantrekkelijk en bemoeilijken de keuze van de kleuters. Opgeruimd staat netjes en straalt rust uit.
Sorteer de boeken:
Sorteer de boeken ook eens per genre. Door middel van mandjes met pictogrammen per genre spoor je kinderen aan om boeken op de juiste plaats terug te zetten en zo blijft het ook weer netjes en overzichtelijk.
Overige materialen:
Andere materialen die je aan je leeshoek zou kunnen toevoegen zijn:
Aanwijsstokjes
Afbeeldingen uit boeken (om bijv. in de goede volgorde te leggen, na te spelen of om in stukken te knippen en in elkaar te puzzelen.
Boeken of letters aan een draadje als plafondversiering
Boekenleggers. Tip: Maak gepersonaliseerde boekenleggers. Neem eerst een foto van de leerlingen als ze aan een sportrek hangen. Laat hen het silhouet uitknippen en lamineer het. Hang per leerling een paar gepersonaliseerde bladwijzers omhoog in je boekenhoek. Ze stoppen hun bladwijzer in het boek dat ze uitgekozen hebben.
Brillen in allerlei soorten en maten
Cd speler met koptelefoon
Handpoppen, vingerpoppen, stokpoppen en poppenkastpoppen, die passen bij het boek dat je hebt voorgelezen en die in de leeshoek ligt. Hiermee kunnen de kinderen het verhaal vertellen of naspelen. Heb je geen vingerpoppetjes? Kopieer de figuren uit het boek dan en lamineer ze. Ook leuk: Een vertelkast, waarin allerlei wereldspelmateriaal staat waarmee de kinderen de boeken kunnen naspelen. Combineer de leeshoek ook eens met een vertelkoffer of met een verteltafel waar de kinderen verhalen kunnen naspelen.
Knuffels
Letterkaarten, de letter van de week
Lettermaterialen
Naambord voor de hoek
Posters van personages, de voorkant van een voorgelezen boek
QR codes van boeken. Tip: Hang een poster in de boekenhoek vol boekencovers en een bijbehorende QR-code of maak QR-code-kaartjes. Wanneer je leerlingen de QR-code scannen met een tablet, begint het verhaal op YouTube. Je kan ze zelf maken, maar op Internet vind je ook veel kant en klare kant QR-codes, onder andere op: QR-codes prentenboeken
Sorteerkaarten met onderwerpen uit boeken
Spion-oogjes
Tablet
Vergrootglas
Verkleedspullen
Vloerstickers; maak er een letterspoor mee naar je leeshoek
Woordkaarten met woorden die in de boeken voorkomen
Zoekkaarten met daarop details uit boeken
Een thematische leeshoek
Bij het inkleden van de klas in een bepaald thema, wordt de leeshoek weleens vergeten, hoewel die zeker ook om verrijking vraagt. Pas daarom je leeshoek regelmatig aan tijdens de diverse thema's aan en verrijk deze met nieuwe boeken, materialen en decoratieve elementen. Dit hoeven overigens geen ingrijpende aanpassingen te zijn. Kleine ingrepen kunnen al hele grote gevolgen hebben. Voeg bijv. decoratieve elementen om de sfeer van je thema op te roepen en je ziet meteen al ander spel. Verkleedmaterialen, vingerpoppetjes en handpoppen die passen bij het thema zijn ook een leuke aanvulling en verrijken je leeshoek met rollenspel.
Een lees-/luisterhoek
Breid de leeshoek eens uit naar een lees-/luisterhoek. Voeg een cd-speler en luisterverhalen, versjes of liedjes toe. Koptelefoons zijn handig voor kinderen die in alle rust willen luisteren, of voor kinderen die een boek in hun eigen taal willen bekijken en beluisteren.
Hoe is het gesteld met jouw leeshoek?
Met deze kijkwijzer kun jij jouw leeshoek kritischer bekijken.
Mijn leeshoek valt duidelijk te onderscheiden van de andere hoeken in mijn klas: het is een aparte, doordacht en doelgericht ingerichte plaats voor het uitstallen en het gebruik van boeken.
De leeshoek bevindt zich op een plaats waar de kinderen ongestoord aan het werk kunnen. De leeshoek is duidelijk afgeschermd van de andere hoeken, het is dus duidelijk waar de leeshoek begint en eindigt.
De kinderen van mijn klas kunnen in de leeshoek gemakkelijk en zelfstandig boeken kiezen, lezen en terugplaatsen (bv. de boeken staan op kinderhoogte met de kaft naar voren, zodat de kinderen de covers kunnen zien).
Mijn leeshoek is een aantrekkelijke en comfortabele hoek voor de kinderen: hij ziet er gezellig, uitnodigend en toegankelijk uit voor kinderen.
De kinderen van mijn klas kunnen naar believen en zelfstandig met de boeken in de leeshoek aan de slag gaan: ze doen dit dan ook regelmatig.
Er is een voldoende groot, gevarieerd en actueel boekenaanbod voor alle kinderen van de klas; en de boeken zijn in uitstekende staat.
Met dit observatie-instrument van de Boekenhouder ga je na of je boekenhoek op het eerste zicht een aantrekkelijke hoek is, en of hij nog aantrekkelijk blijft wanneer de kinderen er gaan spelen. Op deze website vind je ook veel leuke praktische voorbeelden van leeshoeken bij allerlei thema's.
Veel plezier met het uitwerken van jouw rijke leeshoek!
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën in een reactie op deze blog te delen!
Bronnen
.
.
.
Comments