Thema de Gruffalo: De bouwhoek

Bijgewerkt op: 16 mei

In deze blog geef ik je ideetjes voor de bouw-/constructiehoek bij het thema De Gruffalo.

Inrichting/materialen

Richt de bouwhoek bij voorkeur samen met de kinderen in.

Inventariseer wat er nodig is en laat de kinderen dit zoveel mogelijk zelf meenemen of maken. Het is misschien tijdrovender, maar het verhoogt de betrokkenheid enorm.

Denk bij het inrichten van de bouwhoek, naast het basismateriaal ook eens aan het gebruik van andere materialen dan alleen bouwmaterialen. Vul de bouwhoek bijvoorbeeld aan met:

Een ondergrond/achtergrond:

Denk hierbij aan:

Een stuk karton (eventueel met een omtrek erop getekend, waarop de kinderen moeten bouwen)
Een lap
Gekleurd papier
Zeil
Een stukje grasmat
Een stuk tapijt
Een spiegel
Zand
Een bak met zaagsel, hooi of stro
Een achtergrond met afbeeldingen uit het boek
Kleed de hoek aan met spullen uit het bos.

Personages: De Gruffalo, muis, uil, vos en slang.

Maak gebruik van knuffels, handpoppen, vingerpoppetjes of plastic poppetjes
Plastificeer afbeeldingen en bevestig deze op wc rolletjes of blokken.
Leg verkleedpakken neer om rollenspel in de bouwhoek te stimuleren.

Materialen waarmee de kinderen de leefomgeving van De Gruffalo kunnen nabouwen:

Denk hierbij aan:

Afbeeldingen uit het boek (gelamineerd) op blokken
Bladeren
Bomen
Boomschors
Boomstammen/schijven
Dennenappels
Eikels
Grasmatjes
Hazelnoten
Houtsnippers
Kastanjes
Keien
Mos
Planten
Plastic paddenstoelen
Rotsen
Stenen
Veren
Walnoten
Zaagsel
Zand

Zonder impressie geen expressie!

Constructief spel begint met inspiratie om de kinderen te prikkelen en om creativiteit op te roepen. Bij jonge kinderen start inspiratie altijd vanuit hun eigen interesse, belevingswereld en ervaring. Door ervoor te zorgen dat een bouwhoek daarbij aansluit, krijgt de hoek meer betekenis bij de kinderen. Onderzoek het onderwerp De Gruffalo daarom van tevoren met de kinderen, om hun voorkennis op te frissen of te verrijken.

Maak bijvoorbeeld een uitje naar het bos om de omgeving uit het boek in het echt te bekijken. Laat zien welke (nieuwe) materialen er in de bouwhoek staan en vraag eens wat je ermee kunt doen. Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen. Vertel wat er in de bouwhoek gedaan kan worden en laat de kinderen ook zelf ideeën aanreiken. Demonstreer het spel. Bekijk visueel materiaal en geef deze een plekje in je hoek. Denk hierbij aan:

Afbeeldingen
Bouwtekeningen
Bouwvoorbeelden (ook van de kinderen zelf)
Boeken
Hoogtekaarten
Maquette
Plattegronden
Praatplaten
Posters
Schematische bouwvoorbeelden
Een tablet met foto's en filmpjes
Een bouwinspiratieboek over De Gruffalo met afbeeldingen, voorbeelden van bouwwerken en foto's van bouwwerken van de kinderen zelf.
Laat kinderen met de iPad door middel van foto’s van hun bouwwerk een stappenplan voor iemand anders maken, zodat andere kinderen het gebouw kunnen nabouwen en beperk het aantal foto's wat ze mogen maken (bijv. maximaal drie).

Gebruik beeldmateriaal vooral ter inspiratie en verrijking.

Laat de kinderen zoveel mogelijk zelf bouwen in plaats van namaken.

Uitdagingen

Spel is vrij van opdrachten. Wanneer we spreken van leren door te spelen, bedoelen we dat kinderen het geleerde moeten verwerken tijdens het spel, voor ze zich de nieuwe kennis en vaardigheden eigen maken en in een andere situatie kunnen gebruiken. Alleen vrij spel is dus nog geen onderwijs; het wordt pas onderwijs doordat de leerkracht invloed uitoefent op dat vrije spel en daarmee voorwaarden aanreikt om leerdoelen uit te lokken.

Uitlokken betekent echter niet hetzelfde als ervan uitgaan dat de kinderen deze leerdoelen ook oppikken. Als kinderen niet spelen wat jij door het toevoegen van deze voorwaarden had verwacht dan is dat helemaal niet erg. Die doelen en verwachtingen zitten vooral in je eigen hoofd en niet in het hoofd van de kinderen. Als kinderen spelen zijn ze eigenlijk doelloos bezig, dan gaat het meer om het proces, niet om het eindproduct.

Je moet je niet focussen op de resultaten en je verwachtingen, het kind altijd zoveel mogelijk zelf laten onderzoeken en ontdekken en datgene wat je probeert uit te lokken ook weer durven loslaten.

Wanneer kinderen daar in hun ontwikkeling aan toe zijn en doelgerichter constructief spel laten zien, kun je ze stimuleren door een bouwprobleem of een uitdaging te introduceren. Hiermee spreek je het oplossingsgericht denken van kinderen aan.

Deze problemen en uitdagingen kunnen ook geïntroduceerd worden met verhalen en/of prentenboeken. Of vertel met een handpop een verhaal met een opdracht erin en vraag wie er wil helpen. En maak dan achteraf als beloning de foto met de handpop erbij.

Of laat de Gruffalo een brief schrijven, waarin hij bijvoorbeeld vertelt dat hij na een storm in het bos geen plek meer heeft om te wonen. Kunnen de kinderen hem helpen?

Maak de problemen en uitdagingen wel het liefst zo min mogelijk visueel, omdat het kind dan al in een bepaalde richting geduwd wordt.

Maak liever opdrachtkaarten/kaartjes en vertel het kind wat erop staat.

Print deze opdrachtkaartjes uit en lamineer ze of hang ze op.

Voorbeelden van problemen:

De Gruffalo loopt door het bos en komt bij een rivier. Hij wil naar de overkant, maar durft niet door het water. Zet een Gruffalo-knuffel aan de ene kant van een blauw papier. Vraag: "Hoe kan hij naar de overkant komen?". Bekijk samen afbeeldingen van bruggen: Wat is een brug? Waarom bouwen mensen bruggen? Zien de kinderen verschillen en overeenkomsten? Hoe kom je op een brug? Hoe hoog moet een brug zijn? Laat ze ook zelf een brug maken. Stimuleer de kinderen om daar eerst een bouwtekening van te maken. Deze kun je bewaren als inspiratie voor de andere kinderen. Maak het moeilijker door de afstand van de ene naar de andere kant groter te maken. Een lange brug heeft in het midden ondersteuning nodig door palen in het water te bouwen. Geef de opdracht erbij dat een speelgoedboot er onderdoor moet kunnen varen. Ook leuk: bouw de brug boven een echte bak met water en bescherm de blokken die je in het water zet met plastic zakjes. Bekijk na afloop de gebouwde bruggen. Kan de Gruffalo er makkelijk op lopen en aan de andere kant weer naar beneden? Is de brug stevig genoeg? Lijkt de brug op een brug van de afbeeldingen? Welke?

Uitdagingen die je zou kunnen toevoegen binnen dit thema zijn:

Bouw De Gruffalo, muis, uil, vos of slang (liggend of staand). Kleur deze eventueel in met gekleurde dopjes of stukjes mozaïek.
Bouw een bos voor de Gruffalo en zijn vrienden
Bouw een huis/hol voor de Gruffalo en zijn vrienden.
Gebruik eventueel een spiegel om het huis van de Gruffalo (of een ander bouwwerk) symmetrisch te bouwen.
Metsel een huis voor de Gruffalo. Leer de kinderen de metseltechniek aan, waarbij de blokken verspringend op elkaar worden geplaatst. Laat de kinderen zien dat ze meer stevigheid kunnen creëren door als een te metselaar te bouwen op de voeg, in een halfsteensverband. Ga ook eens met de kinderen naar buiten en bekijk daar gemetselde muren. Gebruik hiervoor bouwstenen en tegels en leg een bouwsteen precies over de aansluiting van twee daaronder liggende bouwstenen. De tegels worden gebruikt om de overblijvende uiteinden aan te vullen. Begin met het metselen van een muur en laat daarna ook het maken van een hoek in het metselwerk aan bod komen. Wist je trouwens dat je voor deze ‘metseltechnieken’ de blokken ook aan elkaar kunt laten plakken met behangplaksel, klei en scheerschuim? Laat aan het einde van de dag de blokken weken in een sopje en ze zijn weer schoon. Metsel ook eens buiten met echte bakstenen en cement. Of metsel met suikerklontjes en poedersuiker of kleine blokjes en bloem met water.
Bouwen met natuurlijke materialen, zoals boomstammen, bamboestokken, houtschijven, takken en stenen.
Bouw met boeken.
De kinderen verstoppen een Gruffalo knuffel in hun bouwwerk. Daag ze daarbij uit om ook fop-verstopplekken te maken. Loop langs en raad waar de knuffel verstopt ligt.