Jonge kinderen leren door te spelen en te handelen.
De bouw- en constructiehoek kunnen heel goed worden ingezet om motorische vaardigheden aan concrete materialen te koppelen en aan deze behoefte tegemoet te komen. Constructief spel lokt vanzelf al veel motorische vaardigheden uit.
Deze vaardigheden kun je in je aanbod van materialen, activiteiten en begeleiding echter nog meer beredeneerd terug laten komen. In deze blog vertel ik je er meer over.
Grof motorische vaardigheden
Constructief spel stimuleert grof motorische vaardigheden zoals tillen, stapelen en balanceren, waardoor de vingers, handen en armen van de kinderen worden versterkt.
Bouwen met blokken helpt kinderen ook om hun oog-handcoördinatie te ontwikkelen - Deze ontwikkeling start al op hele jonge leeftijd, wanneer baby's het vermogen ontwikkelen om hun arm te zien en te bewegen om naar een blok te reiken.
Het coördineren van bewegingen met visuele informatie is essentieel voor veel functionele taken bij leren en spelen. Een bal vangen, schrijven met een potlood, knippen met een schaar, zijn slechts enkele voorbeelden van oog-handcoördinatietaken die afhankelijk zijn van de basisvaardigheden die vanaf jonge leeftijd zijn ontwikkeld.
Peuters kunnen manipuleren en bouwen met blokken terwijl ze deze vaardigheid door middel van spel ontwikkelen. Stapelen, blokken omverwerpen, een bloktrein bouwen, torens maken en blokken gebruiken in constructief spel zijn krachtige hulpmiddelen om oog-handcoördinatievaardigheden te ontwikkelen.
Materialen:
Materialen die je aan de bouw-/constructiehoek zou kunnen toevoegen om nog meer ervaringen rondom de grote motoriek uit te lokken zijn:
Grote blokken en bouwmaterialen: Deze vereisen globale bewegingen vanuit de hand vereisen, en vragen nog niet veel vingermotoriek.
Materialen waarmee kinderen het spel van verzamelen, sjouwen en verplaatsen kunnen spelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: manden, tassen, koffertjes, dozen, bakken, kruiwagens en emmers.
Activiteiten:
Met deze activiteiten kun je nog meer ervaringen rondom de grote motoriek uitlokken in je bouw-/constructiehoek:
Gebruik de blokken om een kegelspel te maken. Of bouw een toren en probeer ze daarna kegelend omver te gooien. Dikke pret!
Bouw torens. De kinderen proberen er ringen omheen te werpen. Als het lukt hebben ze hetzelfde aantal punten verdiend als het aantal bouwstenen van de toren waar ze de ring omheen hebben geworpen. Je kunt ook cijfers op de torens plakken die het aantal behaalde punten representeren. Je kunt de ringen bijv. maken van kleine kartonnen bordjes, waar je alleen de rand aan laat zitten en de rest eruit snijdt.
Bouw een parcours waar de kinderen al midgetgolfend doorheen moeten. Variatie: Een knikker er doorheen rollen of een veertje over het parcours blazen. Variatie: Bouw poortjes waar de kinderen de bal of knikker doorheen moeten rollen of blazen.
Maak een doolhof op een Duplo/Lego grondplaat en neem een klein balletje, een autootje, een knikker of een ander klein voorwerp. Laat deze door het doolhof bewegen door de plaat heen en weer te bewegen. Je kunt op die manier ook met meerdere kinderen tegelijk een wedstrijdje doen: Wie krijgt zijn balletje het snelst door het doolhof?.
Bouw een schoorsteen en mik hier propjes papier in. Vergroot de afstand tot de schoorsteen steeds verder. Variatie: Bouw meerdere schoorstenen en plak er cijfers op. Daag de kinderen uit. Kunnen zij hun propje in de schoorsteen met de 3 gooien? Of laat ze met drie propjes gooien en het aantal punten optellen. Wie is de winnaar?
Maak een knikkerbaan. Combineer deze eventueel met een domino baan.
Bouw een toren en probeer deze daarna met een pittenzak omver te gooien. Welke toren is het stevigst?
Houd een estafette. Laat de kinderen een Kapla plankje aan het uiteinde vasthouden, met de platte kant naar boven. Balanceer een ander Kapla plankje bovenop de platte kant of rand. Of laat ze met een blokje op een lepel in hun hand of mond een korte afstand lopen. Als ze hun plankje of blokje laten vallen, moeten ze deze opnieuw uitbalanceren voordat ze verder mogen gaan.
Laat de kinderen buiten met stoepkrijt blokken omtrekken en zo een grote bouwtekening maken.
Bedenk bij elke kleur Duploblok een beweging. Bijvoorbeeld: een blauwe blok betekent 1x springen, een geel blok is een rondje draaien, een rood blok is klappen in je handen enz. Leg vervolgens een rij van verschillende kleuren neer en laat de kinderen deze rij bewegend langsgaan. Tot hoe ver kunnen de kinderen deze Duplocode in bewegingen uitvoeren?
Laat de kinderen op de ondergrond van een buitenkar of een "hondje" (plank met wielen) met Duplo een auto bouwen. Bekijk afbeeldingen van auto's en bespreek waar het stuur, de ruitenwisser, lichten, versnellingspook enz. moeten komen. Laat ze de auto bouwen. De accessoires kunnen van allerlei andere materialen worden gemaakt. En je kunt ook een doos op de auto zetten, zodat er bijvoorbeeld een bus, ambulance of vrachtauto kan worden gebouwd. Geef ze er een kant en klaar stuur bij. Door de achterkant van de auto open te laten kunnen de kinderen er makkelijk in gaan zitten. Nu kan er (met een bestuurder en een kind dat duwt) echt gereden worden. Zet eventueel een parcours uit.
Fijn motorische vaardigheden
Constructieve materialen stellen ook eisen aan de fijne motoriek.
Bouwen met blokken helpt kinderen grip te ontwikkelen. Vanaf het moment dat kinderen met hun hele hand een blok kunnen vastpakken, begint de greep ontwikkeling.
Blokken zijn een fijn motorisch hulpmiddel als het gaat om het werken aan de ontwikkeling van grepen. Door blokken op te pakken, in de hand te manipuleren en op een stapel blokken te plaatsen, gaan kinderen van een grove greep naar een fijnere greep. En dat is weer een belangrijke voorwaarde voor hun toekomstige schrijfvaardigheden.
Naarmate kinderen ouder worden, beginnen ze meer controle te krijgen over die motorische vaardigheden. Ze worden stabieler en behendiger. Door deze vaardigheden te verwerven, kunnen kinderen één blok van een stapel pakken zonder de hele bloktoren omver te werpen en zijn ze ook in staat om een blok op een stapel blokken te plaatsen zonder de hele toren omver te werpen. Deze precisie en behendigheid zijn ook heel handig in functionele taken, omdat kinderen een gevoel van persoonlijk bewustzijn krijgen en ervaren hoe hun lichaam door de ruimte beweegt om objecten op te pakken en te manipuleren.
Bouwen met blokken helpt kinderen ook om een handvoorkeur te ontwikkelen.
Taken, zoals bouwen, knippen met een schaar en een rits open en dicht maken, vragen om een dominante hand, die deze materialen preciezer en behendiger manipuleert, terwijl het materiaal met de andere hand wordt gestabiliseerd. Nog een ander voorbeeld van bilaterale coördinatie is knippen met een schaar terwijl je het papier vasthoudt en manipuleert met de niet-dominante hand. Al deze taken vereisen één hand om objecten met meer precisie en behendigheid te manipuleren, terwijl de andere als stabilisator fungeert.
Bovendien leren kinderen door middel van constructief spel de middenlijn kruisen.
Materialen:
Materialen die je aan de bouw-/constructiehoek zou kunnen toevoegen om nog meer ervaringen rondom de fijne motoriek uit te lokken zijn:
Kleine blokken en bouwmaterialen. Deze vragen veel vingermotoriek.
Loose Parts om de bouwwerken mee af te maken. Al dat priegelwerk is heel goed voor de fijne motoriek.
Plakband om de blokken aan elkaar vast te plakken
Scharen en papier
Schrijfmaterialen
Inpakpapier om de blokken in te pakken
Schuim-/ kleine blokken met klittenband en een ondergrond om ze tegenaan te plakken. Schuimblokken zijn geweldig voor het oefenen van de knijpgreep en bovendien licht van gewicht, waardoor de kinderen meer op hun eigen coördinatie moeten vertrouwen om de blokken te plaatsen, in plaats van te vertrouwen op het gewicht van een houten blok om het gebrek aan precisie te compenseren.
Magneettape
Pincet
Elastiekjes
Activiteiten:
Met deze activiteiten kun je nog meer ervaringen rondom de fijne motoriek in je bouw-/constructiehoek uitlokken:
Maak met legoblokjes een figuur van lego op een grondplaat. Gebruik bij voorkeur de laagste Legosteentjes. Leg een blaadje op de steentjes en maak met verschillende kleuren wasco een reliëf van het figuur.
Duplo is goed afwasbaar. Laat de kinderen er eens mee stempelen. Dat kan met verf op papier, maar ook in klei of (kinetisch) zand. Laat de kinderen ontdekken welk effect de verschillende blokken geven. Kunnen zij er ook een poppetje, dier, huis of voertuig mee stempelen? Laat ze er een schilderij mee maken. Maak een schilderij van schuimblokken met een stukje klittenband erop. Als variatie kun je ook gebruik maken een whiteboard en stukjes magneettape aan de blokken bevestigen.
De kinderen plakken een bouwtekening van vouwblaadjes en bouwen deze na.
Maak met legoblokjes een figuur van lego op een grondplaat. Gebruik bij voorkeur de laagste Legosteentjes. Leg een blaadje op de steentjes en maak met verschillende kleuren wasco een reliëf van het figuur.
Verstop de blokken in de zandtafel of een bak scheerschuim, water, papiersnippers, ijs enz.
De kinderen gaan op zoek en doen daarbij allerlei sensorische ervaringen op. Gebruik je water? Leg er dan een pollepel bij om de blokken uit het water te scheppen.
Gebruik de blokken om een Domino-race te maken. Laat de kinderen met tekenmaterialen blokken omtrekken en zo hun eigen bouwtekening maken.
De noppen op een grondplaat van Duplo kun je ook als geobord gebruiken. Span er elastieken omheen en maak op die manier allerlei figuren.
Het nadeel van blokjes is natuurlijk dat ze zo snel weer van elkaar vallen. Je kunt een huis bouwen, maar je kunt het niet verplaatsen zonder dat het instort. Behalve… als je klei of behangerslijm gebruikt. Of laat de kinderen (in een grote plastic bak) metselen met scheerschuim. Scheerschuim zorgt ervoor dat de blokjes een beetje aan elkaar plakken. Laat aan het einde van de dag de blokken weken in een sopje en ze zijn weer schoon.
Maak een labyrint op een Duplo/Lego grondplaat (teken deze van tevoren op papier) en neem een klein balletje, een autootje, een poppetje, een knikker of een ander klein voorwerp. Laat deze door het doolhof bewegen door de plaat heen en weer te bewegen. Je kunt op die manier ook met meerdere kinderen tegelijk een wedstrijdje doen: Wie krijgt zijn balletje het snelst door het doolhof? Variatie: Maak een labyrint van Kapla of van een deksel van een schoenendoos en kleine doosjes, die je op het deksel plakt.
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
Comments