Een belangrijke basis voor het ontwikkelen van een groeimindset is kennis en begrip van de werking van het brein. Door op een basale, speelse manier uit te leggen hoe het brein werkt, krijgt een kleuter inzicht in wat leren precies is en wat dat met je brein doet en waarom het zo belangrijk is om te oefenen en door te zetten.
In deze blog lees je hoe je dat bij kleuters aanpakt.
Een groeimindset
Hoe een kind denkt over zichzelf als iets tegenzit of als hij/zij een fout maakt heeft te maken met zijn/haar mindset; de manier waarop een kind naar situaties en zichzelf kijkt en daarover denkt. Een groeimindset draagt bij aan geluk en succes. Voor meer informatie over een groeimindset verwijs ik je naar mijn blog: Mindset
Positieve, gelukkige gedachten lijken verantwoordelijk te zijn voor de groei van de hersenen en het ontstaan van nieuwe verbindingen (synapsen). Elke keer als kinderen iets leren, worden er ook nieuwe verbindingen gelegd in hun brein. Hoe vaker ze iets doen, hoe sterker die verbindingen worden.
Beeldende vorming/hoekenspel
Teken je brein!
Benodigdheden:
- Een portretfoto
- Een half vouwrondje
- Tekenmaterialen
- Bloemkool
- Verf
Maak van ieder kind een portretfoto en plak een halve vouwcirkel bovenaan het hoofd.
Laat de kinderen daarop tekenen hoe zij denken dat hun eigen brein eruit ziet.
Laat ze vertellen wat hun brein allemaal doet en kan en schrijft dit erbij.
Variatie: Stempel het brein met de stukjes bloemkool.
Logisch denken/hoekenspel
Denkspellen
Benodigdheden:
- Een smartgame/denkspel
Laat de kinderen met denkspellen/Smartgames ervaren hoe hun brein groeit door te oefenen door de groei in levels zichtbaar te maken.
Logisch denken/kring
Het brein op de weegschaal
Benodigdheden:
- Gewichtjes
- Een balansweegschaal
Leg 1 kg aan gewichten aan de ene kant van een balansweegschaal. Vertel dat dat evenveel is als het gewicht van het brein van een baby. Laat de kinderen naar iets zoeken wat evenveel weegt. Leg daarna 1400 gram aan gewichten op de weegschaal.
Dat is evenveel als het brein van een volwassene.
Laat de kinderen zoeken naar iets dat evenveel weegt als het brein van de juf of meester. Hoe zwaar denken ze dat hun eigen brein is?
Mondelinge taal/kring
Boeken over het brein!
Benodigdheden:
- Een boek over het brein/mindset
Gebruik een boek om een positieve mindset te bespreken.
Bruikbare boeken zijn bijvoorbeeld:
Muziek/kring
Liedjes over het brein
Benodigdheden:
- Een liedje over het brein
Leer de kinderen een liedje over het brein. Bijvoorbeeld "Als je doorzet"
SEO/kring
Van proberen kun je leren!
Benodigdheden:
- Papieren cirkels
- Papieren stroken
- Een autootje
Vertel de kinderen over de verbindingen (neuronen) en maak deze zichtbaar met cirkels (de cellen) papieren stroken (de neuronen) en een autootje. Vertel dat iedere cirkel zijn eigen taak heeft en ervoor zorgt dat je iets kunt. Om van de ene cel naar de andere te komen zijn er verbindingen nodig. Deze worden aangelegd wanneer je iets nieuws probeert.
De eerste keer dat je iets probeert is die verbinding nog hobbelig en soms ook te kort (maak dit visueel met gekreukelde stroken). Hoe vaker je oefent, hoe gladder, sterker en langer deze paadjes worden. Daardoor lukt het steeds sneller en makkelijker.
Ga tenslotte samen in een kring staan met de handen vast. Vertel de kinderen dat ze allemaal neuronen zijn en een signaal gaan doorgeven. Een kind begint en knijpt zachtjes in de hand van het volgende kind. Deze geeft het signaal ook weer verder aan de volgende.
Hoe snel lukt het de eerste keer om dit signaal over te brengen tot het laatste kind?
En de vijfde keer?
Mijn talent
Benodigdheden:
- Geen
Iedereen wordt geboren met unieke talenten. Sommigen van ons zijn topsporters , anderen zijn juist weer heel creatief. Elk talent en elke kracht heeft te maken met een gebied in ons brein. Als iets makkelijk voor ons is, dan is het bijbehorende onderdeel van ons brein al heel goed in vorm. Ons brein heeft oefening nodig om in vorm te blijven.
Voor dingen waar we al goed in zijn, hebben we minder breintraining nodig dan voor vaardigheden waar we minder goed in zijn. We kunnen ons brein, ook voor dingen waar we nog minder goed in zijn, sterker maken als we oefenen en doorzetten.
Vraag kinderen naar hun talenten:
Welke dingen kun jij goed?
Was je hier altijd goed in of heb je ervoor moeten oefenen?
Zijn er familieleden die dezelfde talenten hebben als jij?
In welke dingen zou je graag beter willen zijn?
Hoe denk je dat jij dat zou kunnen verbeteren?
Fouten maken moet!
Benodigdheden:
- Geen
Fouten maken is heel belangrijk.. Wanneer je een fout maakt, leert je brein wat niet zo goed ging en probeert een andere manier te bedenken om het beter te doen. De ‘foutenfilter’, wordt alleen actief als je een fout maakt. Nieuwe manieren bedenken en uitproberen zorgt er dus voor dat je vaardigheden beter worden en je brein groeit.
Stel kinderen de volgende vragen:
Heb je ooit een fout gemaakt?
Hoe voelde jij je toen je die fout maakte?
Wat gebeurde er nadat jij die fout maakte?
Nodig aanvullend ook eens een lokale held uit (de directeur een wijkagent, een brandweerman, enzovoort) om te vertellen over hun persoonlijke leerervaringen die ze opgedaan hebben dankzij gemaakte ‘fouten’. Laat ze benadrukken hoe ze hun brein voortdurend blijven rekken en vormen, ook als ze fouten maken nu ze volwassen zijn.
Wereldoriëntatie/kring
Wat weet je al over het brein?
Benodigdheden:
- Papier
- Een stift
Als kinderen weten hoe hun eigen brein werkt, helpt het hen om een groeimindset te ontwikkelen. Ze zullen daardoor namelijk gaan begrijpen welke rol ze zelf spelen in het rekken en vormen van hun brein.
Geef daarom breinlessen en leer kinderen om goed voor hun brein te zorgen.
Dit is bij jonge kinderen extra belangrijk, omdat er met name gedurende de eerste 10 levensjaren cruciale neurologische verbindingen tot stand komen.
Het brein moet tijdens deze vroege sensitieve periode de meest intensieve vorm van rekken en vormen ondergaan, omdat vergelijkbare inspanningen in latere jaren relatief gezien minder resultaat zullen opleveren dan dezelfde inspanning in de vroege kinderjaren.
Stel vragen over het brein en filosofeer over de antwoorden.
Laat daarbij de volgende onderwerpen aan bod komen:
Wat is een brein?
Waar zit je brein?
Hoe groot is je brein?
Is een groot brein slimmer, dan een kleine? Vergelijk bijvoorbeeld een mensenbrein met een olifantenbrein.
Hoe ziet je brein eruit? Welke kleur heeft je brein?
Zijn alle breinen hetzelfde?
Waarom hebben we een brein?
Wat doet je brein?
Hebben alle mensen, dieren en dingen een brein?
Heeft een computer een brein?
Wat is het verschil tussen het brein van een mens en een dier?
Werkt het brein altijd goed?
Wat zou er gebeuren als je geen brein had of wanneer deze niet goed werkte?
Wanneer werkt je brein het beste?
Hoe merk je dat je brein aan het werk is?
Zijn er dingen die je brein niet kan?
Wat is slim zijn?
Wat is slim doen?
Maak een woordveld op een omtrek van een brein van alle dingen die de kinderen al weten over hun brein. Laat deze in de loop van de week/weken groeien.
Interessante weetjes over het brein:
Het brein is het belangrijkste orgaan in ons lichaam. Het beïnvloedt onze handelingen, gedachten en gevoelens, eigenlijk alles wat we doen dus!
Ieder brein is verschillend.
Het brein is vaal roze van kleur.
De gemiddelde mens heeft circa 100 miljard breincellen. Die cellen heten met een moeilijk woord 'neuronen'. De meeste neuronen zijn al aanwezig voordat je geboren wordt.
Het brein blijft na de geboorte groeien en veranderen. Daardoor kun je beter, sneller en slimmer in iets worden.
Het brein stopt ergens tussen de 18-21 jaar met groeien.
Het brein groeit van gemiddeld 1 kilo bij je geboorte, naar gemiddeld 1,4 kilo.
Tussen de neuronen worden na de geboorte verbindingen aangelegd, die je kunt aanleggen en verstevigen door te oefenen en fouten te maken
Het brein bestaat voor 75% uit water.
De linker hersenhelft is de baas over de rechterkant van ons lichaam en de rechter hersenhelft is de baas over de linkerkant van ons lichaam.
Het formaat van een brein heeft niets te maken met hoe slim je bent.
Onze ogen vangen het beeld ondersteboven op; je hersenen draaien het weer de goede kant op.
Hoe zit je brein eruit?
Benodigdheden:
- Een rol behangpapier
- Een stift
- Een bloemkool
- Een afbeelding van een brein
Maak een omtrek van een kind op een rol behangpapier.
Vertel dat je een buitenkant en een binnenkant hebt.
Vraag of de kinderen weten wat er allemaal aan de buitenkant en de binnenkant van je lijf zit.
Teken al deze lichaamsdelen op het papier. Weten de kinderen ook wat er allemaal in je hoofd zit? Vraag ze of ze weten hoe hersenen eruit zien.
Laat de kinderen ook een afbeelding of een anatomisch model van het brein zien.
Of laat een stukje bloemkool zien. Die lijkt ook erg op ons brein, behalve de kleur dan.
En weten ze wat een brein allemaal kan?
Mijn elastische brein
Benodigdheden:
- Elastiekjes
Vertel dat je brein een spier is, die uitdagingen en spierpijn nodig heeft om te kunnen groeien. Maak een bal van elastiekjes, ongeveer even groot als een sinaasappel.
Laat de bal aan de kinderen zien. Leg uit dat de elastiekjesbal ongeveer even groot is als het brein van de kinderen en dat deze op een bal met kleine en grote elastiekjes lijkt.
Laat zien hoe de elastiekjes kunnen rekken als we oefenen en het brein groeit.
Vertel dat iedereen wordt geboren met een soort grote en kleine elastiekjes die vastzitten aan onderdelen waarin we goed zijn en onderdelen waarin we nog kunnen groeien.
Op zoek naar meer?
Heb je zelf ook nog aanvullingen op deze blog? Laat dan een reactie achter!
Comments