In deze blog geef ik je suggesties voor kringactiviteiten om het ruimtelijk inzicht bij kleuters te stimuleren.
Ruimtelijk inzicht
Ruimtelijke begrippen
Benodigdheden:
- Een knuffel of voorwerp
- Ruimtelijke begrippenkaartjes
Laat de ruimtelijke begrippenkaartjes zien en demonstreer met een knuffel waar hij zich allemaal kan verstoppen: ergens in, naast, onder, op, tussen enz.
Geef steeds een kind de opdracht om de knuffel ergens in de klas op, onder, voor, achter, naast etc. te verstoppen. De andere kinderen raden vervolgens waar de knuffel is.
Draai de rollen ook eens om. Laat de kinderen de knuffel verstoppen, terwijl jij gaat zoeken. Ze geven jou dan een plaats bepalende opdracht mee, zoals: de knuffel ligt ergens onder.
Waar?
Benodigdheden:
- Een voorwerp of een afbeelding ervan (eentje voor ieder kind)
Geef de kinderen een voorwerp of een gelamineerde afbeelding.
Laat ze er de volgende enkelvoudige/meervoudige opdrachten uitvoeren:
Houd de ... achter je rug
Leg de ... onder je stoel
Leg de ... voor je voeten
Leg de ... op je hoofd
Leg de ... op je knie
Geef de ... aan de buurman/-vrouw, rechts van je
Leg de ... achter je stoel
Leg de ... naast je schoen
Leg de ... op de kast en klap in je handen
Leg de ... op je tafel en ga op je stoel staan
Leg de ... voor de voeten van je buurman-/vrouw en kruip onder een tafel door
Leg de ... achter de kast en geef je rechterbuurman een hand
Leg de ... op een boek en loop een rondje door de kring
Stoel
Benodigdheden:
- Voor ieder kind een stoel
Geef de kinderen opdrachten, zoals: Ga op je stoel staan, ga naast je stoel staan, ga onder je stoel liggen enz. De stoel kan met een beetje fantasie ook iets anders voorstellen.
In perspectief
Benodigdheden:
- Een bouwwerk van de kinderen
- Een fototoestel
- Een printer
- Een stapel boeken
Laat de kinderen iets bouwen. Maak vervolgens vanaf verschillende hoogten (bijvoorbeeld vanaf stapeltjes boeken) een aantal foto's. Print de foto's uit en bekijk deze met de kinderen. Welke foto is vanaf de grond genomen? Welke vanaf een lage stapel boeken, welke van een hele hoge? Maak stapeltjes boeken en laat ze de foto bij de juiste stapel leggen. Je kan ze vervolgens in bijvoorbeeld de bouwhoek ook zelf aan de slag zetten met een camera/iPad en daarbij opdrachten geven om vanaf verschillende hoogten het bouwwerk te fotograferen.
Perspectiefwisselingen
Benodigdheden:
- Voorwerpen
Laat de kinderen ervaren wat er gebeurt als je het voorwerp vlak voor je ogen houdt of juist heel ver weg zet. Dichtbij lijkt het groter, maar ver weg lijkt het kleiner.
Zie je nog veel van de omgeving als het voorwerp vlakbij je ogen is? Op welke afstand zie je het voorwerp het scherpst? Kun je iets laten verdwijnen met het voorwerp voor je ogen?
Optische illusies
Benodigdheden:
- Foto's met optische illusies (denk bijv. aan mensen die met hun hand de zon vastpakken)
- een tablet
Toon de foto's op het digibord. Wat zien de kinderen? Is het echt?
Hoe heeft de fotograaf dit gedaan? Maak samen ook zo'n foto. Laat de ideeën voor zo'n foto zoveel mogelijk uit de kinderen zelf komen. Als het nodig is kun je ook zelf ideetjes opperen, zoals een foto waarop het lijkt alsof een knuffel even groot is als een kind.
Laat de kinderen een plan bedenken en voer het uit. Verplaats de opdracht eventueel naar buiten en vraag ouders om mee te helpen, zodat er meerdere camera's zijn.
Je kan natuurlijk ook gebruik maken van de camera functie op de tablet.
Rondleiding
Benodigdheden:
- Geen
Geef de kinderen een rondleiding door de school.
Groepsfoto
Benodigdheden:
- Een groepsfoto
Gebruik een groepsfoto om te praten over wie er naast, voor of achter iemand staat.
Samen zoek je naar waar het kind staat. Wie het weet mag het zeggen zonder aan te wijzen.
Kunnen de kinderen ook weer op dezelfde volgorde gaan staan?
Waar staat jouw koe?
Benodigdheden:
- Een scherm
- Twee groene vellen
- Een dobbelsteen
- Voor elk kind dezelfde boerderijdieren, hekken, bomen, tractoren etc
De kinderen zitten naast elkaar. Tussen hen staat een scherm, zodat ze niet op elkaars werkvlak kunnen kijken. Geef elk kind twee groene vellen; eentje om zelf op te bouwen en eentje om straks op na te bouwen.
Geef elk kind dieren, bomen, hekjes en wereldspelmateriaal. Ze maken ieder hun eigen weiland en bedenken zelf een opstelling van de dieren, bomen, hekjes en het wereldspelmateriaal. Beperk wel het aantal spullen, zodat het niet teveel wordt.
Als ieder kind zijn/haar opstelling af heeft begint het spel. Met de dobbelsteen wordt bepaald wie begint (wie het hoogste gooit). Het ene kind vraagt bijvoorbeeld: "Waar staat jouw koe" en het andere kind zegt bijvoorbeeld "in het midden van de wei". Ze voeren deze opdracht op het lege weiland uit. Zo gaan ze om de beurt verder. Als alles staat mogen ze het scherm weghalen en kunnen ze vergelijken of de opdracht goed is uitgevoerd.
Plattegronden
Zoekspel
Benodigdheden:
- Papier en schrijfgerei
- Een fotocamera
- Een knuffel of een voorwerp
Teken een plattegrond van de klas of neem een foto (makkelijker).
Verstop een knuffel of een voorwerp in de klas en zet op deze plek een rood kruis op de plattegrond. Laat de plattegrond zien. Weten de kinderen wat daarop te zien is?
Wanneer ze het niet herkennen kun je aanwijzen en benoemen. Wijs het rode kruis aan.
Wat zou dat betekenen? Laat een kind op de betreffende plek zoeken.
Of laat een kind een ander kind instructies geven en hem naar de plek van het kruis navigeren met de richtingsaanduidingen: naar rechts, links, rechtdoor, voorbij etc.
Laat tenslotte de kinderen in tweetallen hun eigen plattegrond maken.
Laat ze van tevoren de route lopen, die ze willen tekenen. Ze kijken goed waar ze langs komen en maken daar een tekening van. Daarna tekenen ze de route op de kaart in.
Jongste kleuters kun je een plattegrond van de klas geven en alleen de route laten tekenen.
Tot slot proberen de kinderen elkaars plattegronden uit. Kloppen ze?
Wat zou er eventueel nog verbeterd kunnen worden?
Wanneer de kinderen het idee van een plattegrond nog niet begrijpen zou je ook gebruik kunnen maken van een vogel handpop die de kinderen helpt en die je laat rondvliegen en naar beneden laat kijken en iets laat zeggen over de dingen die op de kaart staan.
Doppenkoppen
Benodigdheden:
- Doppen of fiches
- Papier en een potlood
Laat de kinderen met de doppen of fiches een figuur leggen.
Ze gaan deze daarna vanuit het bovenaanzicht natekenen.
Vervolgens verdwijnen de figuren en krijgt ieder kind het bovenaanzicht van een ander kind en probeert dit met de doppen of fiches na te leggen.
Welke route?
Benodigdheden:
- Kroonstroken
- Een knuffel
- Een huisje gemaakt van blokken
- Verkeersborden met pijlen: rechtdoor, rechtsaf, linksaf
Maak van kroonstroken een wegennet. Gebruik hele, halve en kwartstroken.
Zet de knuffel aan de ene kant en het huisje aan de andere kant. Hoe moet de knuffel lopen om bij het huis te komen? Wat is de kortste route? Wat de langste? Hoeveel verschillende routes kun je bedenken? Leg bij iedere afslag de juiste pijl. Door meer stroken toe te voegen en de beginpositie te veranderen kun je steeds andere routes laten uitstippelen.
Nog moeilijker: Laat de kinderen bedenken hoe ze er een doolhof van kunnen maken waarbij maar 1 route mogelijk is. Bespreek dat die route verstopt moet liggen in een veelheid van vertakkingen en doodlopende straten.
Een plattegrond maken
Benodigdheden:
- Papier
- Tekenmateriaal
Bespreek eerst bestaande plattegronden. Wat is er allemaal op te zien?
Staan er symbolen op? Wat betekenen die? Laat de kinderen daarna een plattegrond ontwerpen. Dit kan bijvoorbeeld ook met blokken, die je daarna omtrekt.
Deze kunnen ze daarna nog uitwerken in een maquette of een grote speelmat, gemaakt van een grote plaat karton of meerdere vellen papier.
Je kan hierbij een verhaal vertellen over een tovenaar met verkleinpoeder.
Een platte klas
Benodigdheden:
- Blokken
- Papier
- Tekenmaterialen
- Een trap of een tafel
- Foto's van voorwerpen van bovenaf
Laat de kinderen de klas met blokken nabouwen. Bespreek: Stel je bent een vogel en je zou boven onze klas vliegen. Wat zie je dan? Een vogel ziet alles van bovenaf.
Ziet het er voor een vogel hetzelfde uit als voor ons? Wat zou hij zien? Laat de kinderen eens op een trap of een tafel staan en naar beneden kijken. Hoe ziet het er van bovenaf uit?
Kun je alles zien. Laat kinderen de meetkundige figuren benoemen.
Maak zelf ook eens wat foto's van voorwerpen van bovenaf en bekijk deze samen met de kinderen. Laat de kinderen nu met blokken de klas namaken. Wat staat er allemaal in de klas? Waar moet het komen te staan? Bespreek de blokjesplattegrond na afloop. Klopt het? Staat alles op de juiste plek? Door kinderen te laten vertellen wat ze zien in hun omgeving stimuleer je de denkprocessen. Laat de kinderen de blokjesplattegrond ook natekenen en speel daar een zoekspel mee door iets te verstoppen en met een kruisje aan te geven en vervolgens door een ander kind te gaan laten zoeken.
Kunnen de kinderen op deze manier een plattegrond ontwerpen voor hun kamer, de dierentuin, de boerderij, een pretpark enz....?
Schaduwen
Schaduw is iets heel bijzonders en magisch voor een kleuter.
Ze zijn er vaak enorm door gefascineerd.
Soms is een schaduw klein, soms groot, dan weer weg en opeens verschijnt deze weer.
Schaduwtheater
Benodigdheden:
- Lego/Duplo
- Vel papier
- Een zaklamp
- Schaduwpoppetjes (afbeeldingen op prikkers) of Duplopoppetjes
Bouw twee torens en klem een vel papier tussen de torens.
Beschijn deze van achter met een zaklamp om een schaduwtheater te creëren.
Laat de kinderen een verhaal naspelen met poppetjes en andere vormen, die bij het thema passen. Maak deze van papier, die je op een satéprikker plakt.
Variatie: Maak het theater van een doos, waar je een gat in maakt en papier achter plakt.
Variatie: Leg er opdrachtenkaarten bij, waarbij de kinderen een verhaal moeten uitbeelden.
Variatie: De kinderen kunnen hun eigen voorstelling met de IPad filmen.
Variatie: Laat de kinderen na afloop een voorstelling geven
Variatie: Hang een groot laken op en laat de kinderen zelf de schaduwpoppen spelen.
Schaduwen op de muur
Benodigdheden:
- Een zaklamp
- Voorwerpen die met het thema te maken hebben
De kinderen maken met behulp van de zaklamp en de voorwerpen schaduwen op de muur.
Laat ze onderzoeken hoe ze deze schaduwen groter en kleiner kunnen maken.
Op zoek naar meer?
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
.
.
Comments